ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတဲ့အခါ အနာက်က္ျမန္ေအာင္

၁။ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရင္ အနာကို ေရေႏြးနဲ႕ သန္႕စင္ေအာင္ ၁၀မိနစ္ အရင္ေဆးေၾကာပါ။ ျပီးရင္ drip lineခ်ိတ္တဲ့ စလိုင္းပုလင္းကို ေဖာက္ျပီး အနာကို ထပ္မံေဆးေၾကာပါ။

၂။သိပၸံနည္းက်စမ္းသပ္ခ်က္ေတြအရ ေသြးထြက္တဲ့ေနရာကို compressလုပ္ျပီး ဖိရင္ 50mmHgဖိအားေလာက္သာ သံုးရပါတယ္။ ေသြးလြတ္ေၾကာေရာဂါအခံရွိလ်င္ 25mmHgဖိအားေလာက္သာ သံုေပး သင့္ပါတယ္။

၃။အမိႈက္သရိုက္မ်ား၊ ပ်က္ဆီးေနေသာ ဆဲလ္မ်ားအား ျဖတ္ထုတ္၊ဖယ္ရွားပါ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ပ်က္ဆီး၊ယိုယြင္းေသာ အနာမ်ားသည္ နာက်င္ျခင္းမရွိသလို ျဖတ္ေတာက္သည့္အခါ ေသြးမထြက္နိုင္ပါ။ အေရးၾကီးဆံုးအခ်က္မွာ အနာကိုေဆးမလိမ္းမွီ၊ပတ္တီးမစီးမီွ ေသခ်ာသန္႕စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။

၄။ပံုမွန္အားျဖင့္ အနာတစ္ခုဟာ သန္႕ရွင္းေျခာက္ေသြ႕ေနရင္ ပိုးသတ္ေဆး၊ပိုးေသေဆးေတြ လိုအပ္ပါဘူး။သို႕ေသာ္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ၊ပြန္းပဲ့ဒဏ္ရာရရင္ antiseptic solution ပိုးေသေဆးရည္တမ်ိဳးမ်ိဳး သံုးေပးတတ္ၾကတယ္။ antisepticဆိုတာ သက္ရွိမ်က္နွာျပင္မွာ ရွိတဲ့ ပိုးေတြကို သတ္ေပးတဲ့သေဘာပါ။ antibiotic ပဋိဇီဝပိုးသတ္ေဆးနဲ႕ မတူပါဘူး။ ပဋိဇီဝပိုးသတ္ေဆးဆိုတာ ဘက္တီးရီယားပိုးေတြကိုသာ ေသေစနိုင္တယ္။

၅။အခ်ိဳ႕က မလိုအပ္ပဲ antisepticေတြ အသံုးျပဳျခင္းဟာ အနာက်က္ျခင္းကို ေနွးေကြးေစတယ္ ဆိုပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးရည္ေတြဟာ ပိုးမႊားေတြသာမက ဆဲလ္သစ္ေတြကိုလည္း အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစလို႕ပါ။အစိုျပန္ေနတဲ့အနာတခုဟာ အနာက်က္ျခင္းကို ပိုမိုၾကာရွည္ေစတယ္။

၆။အနာကို သန္႕စင္ျပီးရင္ ေျခာက္ေသြ႕ျပီး ပိုးမႊားကင္းစင္တဲ့ အဝတ္တစ္ခုနဲ႕ အုပ္ထားေပးပါ။အလားတူ ေအာက္စီဂ်င္ ဝင္ေရာက္လြယ္တဲ့ အသားမ်ိဳးဟာ အနာက်က္ျခင္းကို ပိုျမန္ေစနိုင္တယ္။

၇။လိုအပ္လ်င္ ပဋိဇီဝပိုးသတ္ေဆးကို ေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။ ေဆးေသာက္တဲ့အခါ ေဆးပမာဏ လံုေလာက္ေအာင္ေသာက္ေပးသင့္သလို ေဆးပတ္လည္ေအာင္ ေသာက္ေပးရပါတယ္။

၈။ဒါတင္မက အစားအေသာက္လည္း မွ်တေအာင္ စားေပးရတယ္။ပ်က္ဆီးတဲ့ ဆဲလ္သစ္ေတြအစားထိုးဖို႕ ေန႕စဥ္ ပရိုတင္းဓာတ္ကို လံုေလာက္ေအာင္စားသံုးသင့္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး 1g/kgနဲ႕ တြက္ခ်က္စားေသာက္ပါ။ ဥပမာ ၅၀ကီလိုဂရမ္ရွိတဲ့ လူတေယာက္ဟာ ပရိုတင္းဓာတ္ ၅၀ဂရမ္ ေန႕စဥ္လံုေလာက္ေအာင္ စားေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ ကယ္လိုရီကိုလည္း လံုေလာက္ေအာင္ စားသံုးေပးရတယ္။ ေန႕စဥ္ 30calories/kgတြက္ခ်က္ျပီး စားသံုးေပးသင့္တယ္။ 

၉။အနာက်က္ျမန္ဖို႕ ဗီတာမင္ေအ ၾကြယ္ဝတဲ့အစားစာေတြ စားေပးပါ။ ခုခံအားအတြက္သာမက ဆဲလ္မ်က္နွာျပင္ေတြ ျပဳျပင္၊ၾကီးထြားဖို႕ ဗီတာမင္ေအ လိုအပ္ပါတယ္။ အသားအရည္အတြက္လည္း အေရးပါတယ္။ ဗီတာမင္ေအကို ခါၾကက္ဥ၊ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊အာလူး၊ဟင္းနုႏြယ္၊အမဲသား၊ငါး၊နို႕၊ၾကက္ဥ၊အသည္း၊ကိုက္လံ၊စိမ္းတဲ့ ဝါတဲ့အသီးအရြက္ ေတြကေန အဓိက ရရွိပါတယ္။

၁၀။အေရျပားမွာ ပါဝင္တဲ့ ကိုလာဂ်င္ဓာတ္အတြက္ ဗီတာမင္စီပါဝငိတဲ့ အစားအေသာကိေတြ စားေပးသင့္တယ္။ ေရာင္ရမ္းျခင္းကိုသာမက အနာက်က္ျခငိးကိုပါ ျမန္ဆန္ေစတယ္။ ဗီတာမင္စီၾကြယ္ဝတဲ့အစားအစာေတြက ဆီးျဖဴ၊သံပုရာ၊ေရွာက္သီး၊ဂရိပ္ဖရု၊ဘယ္ရီသီး၊ပန္းေဂၚဖီ၊ဟင္းနုႏြယ္၊ေဂၚဖီထုပ္ေတြက ရရွိတယ္။

၁၁။ဗီတာမင္အီးကလည္း အနာက်က္ျမန္ဖို႕ အေထာက္အကူျပဳေပးတယ္။ အသားအရည္ကို စိုေျပလွပေစတယ္။ ဆဲလ္မ်က္နွာျပင္လႊာကို ကာကြယ္ေပးျပီး အမာရြတ္ျဖစ္ေပၚျခင္းကို ေလွ်ာ့နည္းေစတယ္။ ဗီတာမင္အီး ၾကြယ္ဝတဲ့အစားအစာေတြက ေနၾကာ၊နွမ္း၊မုန္႕ညွင္း၊ငါးအဆီေတြက ရရွိတယ္။

၁၂။ဇင့္(သြပ္)ဓာတ္ကလည္း ေသြးျဖဴဥကထြက္ေပၚလာတဲ့ စူပါေအာက္ဆိုဒ္ ဓာတ္ေပါင္းေတြကို ရွင္းလင္းဖယ္ရွားေပးတယ္။ ဆဲလ္ကြဲပြားျခင္းအတြက္ လိုအပ္တဲ့ DNA polymerase အင္ဇိုင္းအပါအဝင္ ခႏၶာကိုယ္မွာရွိတဲ့ အင္ဇိုင္းမ်ိဳးေပါင္း ၂၀၀ေက်ာ္အတြက္ လိုအပ္ပါတယ္။ ပဲ၊အေစ့အဆံ၊အခြံမာသီး၊ဂ်ံဳ၊ငါး၊နီတဲ့အသား၊အသည္း၊နို႕၊ၾကက္ဥ၊ပဲနို႕၊ဥျမစ္၊ပဲေတာင့္ရွည္ေတြက ရရွိတယ္။

အနာက်က္ျမန္ဆန္ဖို႕ အထက္ပါအခ်က္ေတြ လိုက္နာဖို႕အျပင္ ေရမစိုေအာင္ေနဖို႕၊ ေညွာ္နံ႕မခံမိေအာင္ေနဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အနာအမ်ားစုဟာ ၁-၂ပတ္အတြင္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းႁကပါတယ္။ စာဖတ္သူအားလံုး ထိခိုက္ဒဏ္ရာ၊အနာတရျဖစ္ျခင္းေဘး ကင္းေဝးႁကပါေစ။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၂၁.၈.၁၃