အစာအဆိပ္သင့္ျခင္း

အစာအဆိပ္သင့္တာကို food poisoining လို႕ ေခၚပါတယ္။ အစားအေသာက္၊ေရ စတာေတြ မသန္႕ရွင္းတဲ့အခါ အစာအဆိပ္သင့္နိုင္တယ္။ လူေတြ စားေသာက္ၾကတဲ့ထဲ မျမင္ရတဲ့ ေရာဂါပိုးမႊားေတြ၊ဓာတုပစၥည္းေတြနဲ႕ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္မယ့္ဟာေတြ ပါဝင္ေနနိုင္တယ္။ ပိုးမႊားေတြထဲမွာ ဗက္တီးရီးယား၊ဗိုင္းရပ္စ္၊ပါရာဆိုက္ပိုး အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ျဖစ္ေစတဲ့ ဗက္တီးရီယားထဲမွာ campylobacter နဲ႕ E.coli က နာမည္ၾကီးတယ္။ ဗိုင္းရပ္ထဲမွာ rotavirus နဲ႕ norovirusေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ပါရာဆိုက္ထဲမွာ Toxoplasma၊cryptosporidiumနဲ႕ amoeba စတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ အသင့္စား အစားအေသာက္မွာပါဝင္တဲ့ ၾကာရွည္ခံ ဓာတုပစၥည္းေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္တာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီဖက္ေခတ္ေရာက္ေတာ့ အေၾကာင္းရင္းခံေတြ ပိုမ်ားလာတယ္။ အပင္သန္ေဆး၊အသားတိုးေဆးအျပင္

အူေခါက္ျခင္းနဲ႕ အူထပ္ျခင္း

ဆရာ

အူေခါက္တာနဲ႕ အူထပ္တာ အတူတူပါပဲလား ခင္ဗ်ာ။ အတူတူဆိုရင္ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ။ သူ့ဘာသာျပန္ေကာင္းနိုင္လား ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ 

အူေခါက္တာနဲ႕ အူထပ္တာ မတူညီပါ။ အူေခါက္တာက intestinal twistingလို႕ ေခၚပါတယ္။ volvulus လို႕လည္း ေခၚတယ္။ အသက္အရြယ္မေရြးျဖစ္နိုင္တယ္။ လူငယ္ေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ အူထပ္တာကိုက်ေတာ့ Intestinal Intussusceptionလို႕ ေခၚတယ္။ အူသိမ္ထက္ အူမၾကီးမွာအျဖစ္မ်ားတယ္။ ကေလးေတြမွာ ပိုေတြ႕ရတယ္။ အသက္၃လမွ ၃နွစ္အတြင္း အျဖစ္မ်ားတယ္။ ေလ့လာမႈတခ်ိဳ႕က ေယာက်ာ္းေလးေတြမွာ ပိုေတြ႕နိုင္တယ္လို႕ ဆိုတယ္။ 

ေရာဂါနာမည္ ဘယ္လိုတပ္မလဲ

Dear sir,

            Can you please interpret these results

            T3-1.797

            T4-8.477

         TSH-0.608

             What is the diagnosis for this 22-yr-old-male?

စစ္ထားတာက သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း ျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြကို thyroid function test စစ္မယ္လို႕ ေျပာရင္ T3,T4နဲ႕ TSHကို စစ္ေပးလိမ့္မယ္။ ဒီထဲမွာမွ T3နဲ႕ T4စစ္တဲ့အခါ totalလား၊free လား သိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ေမးထားတဲ့ထဲမွာ

အရိုးအဆစ္ေရာင္ျခင္းနွင့္ ေသြးစစ္ျခင္း

ဆရာ

လမ္းေကာင္းေကာင္းမေလွ်ာက္ႏိုင္လုိ႕ ဆရာ၀န္ၾကီးက ေျခေထာက္ကုိ MRI ဓာတ္မွန္ရုိက္ခုိင္းလုိ႔ ရုိက္ပါတယ္။ အေျဖစာရြက္မွာ ဒီလုိ ေရးထားပါတယ္ဆရာ။ 

Light degenerative cartilage changes, central in first MTP joint, 

အဲဒါ ဘာလဲဆုိတာ ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ အရိုးေတြ နည္းနည္းပ်က္စီးေနတယ္လုိ႔ ဆရာ၀န္က ရွင္းျပပါတယ္။ ေသခ်ာ မရွင္းလုိ႔၊ MTP ဆုိတာလဲ ဘာမွန္း မသိလုိ႔ပါ။

အရုိးေတြ ၾကာေလပ်က္ေလ ျဖစ္သြားမွာလားဆရာ။ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လုိ႔ ရပါသလား။

ကၽြန္မ အသားမစားဘဲေနယင္ ေရာဂါသက္သာပါတယ္။ အရင္ကတည္းကလဲ သက္သတ္လြတ္ ရံဖန္ရံခါ စားတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္သက္သတ္လြတ္ ေရရွည္စားရင္ အာရံုေၾကာ အားနည္းတတ္တယ္၊ ေမ့တတ္တယ္ဆုိတာ မွန္ပါသလား။ အဲဒီလုိ မျဖစ္ေအာင္ သက္သတ္လြတ္ ဘယ္လုိစားရမလဲဆရာ။

ကာကြယ္ေဆးထိုးတိုင္း ဘီပိုးမေအာင္

အသည္းေရာင္အသားဝါဘီပိုးဟာ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ဒါ့ေၾကာင့္ လူတိုင္းနီးပါးလည္း ကာကြယ္ေဆး ထိုးထားဖို႕လိုပါတယ္။ အလားတူ ေဆးထိုးျပီးရင္လည္း ေအာင္၊မေအာင္ ျပန္လည္ စစ္ေဆးဖို႕လိုအပ္တာ မေမ့အပ္ဘူး။  ကၽြန္ေတာ္တို႕တိုင္းျပည္မွာ အသည္းဘီပိုးကာကြယ္ေဆးကို ထိုးတတ္ၾကတယ္။ ျပႆနာ တခုက ေဆးထိုးသူအမ်ားစုဟာ ေဆးေအာင္၊ မေအာင္ ျပန္လည္မစစ္ေဆးၾကေတာ့ဘူး။ အမွန္ကေတာ့ ေဆးထိုးျပီးတဲ့အခါ ျပန္လည္စစ္ေဆးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဘီပိုး ကာကြယ္ေဆးသံုးၾကိမ္ ထိုးျပီး ၁လခြဲၾကာတဲ့ အခါ ေဆးေအာင္၊မေအာင္(HBs Ab quantitive)စစ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ 

မက္ကေလာင္ ျခစ္ျခင္း

ေရွးယခင္ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက တရုတ္လူမ်ိဳးေတြဟာ ဖ်ားနာကိုက္ခဲတဲ့အခါ မက္ကေလာင္ျခစ္နည္းကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကတယ္။ မက္ကေလာင္နည္းဟာ တရုတ္ရုိးရာတိုင္းရင္းေဆးပညာကေန ဆင္းသက္လာခဲ့တယ္။ တရုတ္အပ္စိုက္ကုထံုးရဲ႕ အစြယ္အပြားနည္းတခုလည္း ျဖစ္တယ္။ မက္ကေလာင္ျခစ္နည္းကို တရုတ္(mandarin)စကားအရ "Gua Sha" လို႕ ေခၚပါတယ္။"Gua"ဆိုတာ "ျခစ္ထုတ္သည္"လို႕ အဓိပၸါယ္ရျပီး "Sha"ဆိုတာ "အနီကြက္ထျခင္း" ျဖစ္ပါတယ္။မက္ကေလာင္ျခစ္တဲ့အခါ ေသြးေျခဥျပီး အနီကြက္ထလာသည္အထိ အေရျပားကို ကုပ္ျခစ္ေပးရပါတယ္။ တရုတ္သီအိုရီအရ မေကာင္းတဲ့ ေသြးပုပ္ေတြ စုေအာင္းေနတာကို သန္႕ရွင္းေအာင္ ျခစ္ထုတ္ေပးရတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ တရုတ္ေဆးပညာအရ အဖ်ားေရာဂါ၊တုပ္ေကြး၊အေအးမိ၊ေခ်ာင္းဆိုး၊ပန္းနာ၊ရင္က်ပ္၊ေခါင္းကိုက္ စတဲ့ေဝဒနာေတြကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစတယ္။ အရိုးနဲ႕ၾကြက္သား နာက်င္ကိုက္ခဲမႈကိုလည္း ေျပေပ်ာက္ေစတယ္။ ဒါ့ျပင္ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကိုလည္း အားေပးတယ္လို႕ ယူဆခဲ့ၾကတယ္။ 

မွားေနတာေလးေတြ

ဆရာ့အေနနဲ႕ ေစတနာဆရာဝန္ဆိုတာကို ဘယ္လိုအဓိပၸါယ္ဖြင့္ခ်င္ပါသလဲ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေစတနာ ဆရာဝန္ဆိုသူေတြ တကယ္ရွိပါသလား။ ကၽြန္ေတာ့ အျမင္မွာေတာ့ ေစတနာဆရာဝန္ေတြရွားျပီး အသျပာဆရာဝန္ေတြ မ်ားလာသလို ခံစားရပါတယ္။ ဆရာ့အျမင္ေလးကို တခ်က္ေျပာျပေပးပါလား။

နိုင္ငံတိုင္းမွာ ဆရာဝန္ဆိုသူေတြ ရွိၾကပါတယ္။ အလားတူ ေစတနာထားသူ၊ေစတနာမဲ့သူေတြလည္း ရွိၾကတယ္။ ဆရာဝန္ျဖစ္လို႕ အကုန္လံုးေစတနာရွိသူ ဆိုတာက တကယ့္လက္ေတြ႕အမွန္တရားကို ဘူးခံျငင္းပယ္ရာက်တယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေစတနာဆရာဝန္ေတြ တေန႕တျခား ရွားလာတယ္ဆိုတာလည္း လက္ေတြ႕မွာ မမွန္ေသးဘူး။

အြန္လိုင္းမိတ္ဆက္စာ

ဘေလာ့ခ္ယဥ္ေက်းမႈ ဘယ္အခ်ိန္ကတည္းက စတင္ခဲ့ပါသလဲ။  ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ ၂၀၀၈ခုနွစ္ေလာက္ကတည္းက ဘေလာ့ခ္ေတြေခတ္စားလာတာ သတိထားမိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ဘေလာ့ခ္ေရးသူဆိုတာ လက္ခ်ိဳးေရတြက္လို႕ရတဲ့ အခါမ်ိဳးပါ။ စာေရးသူေတြ (တနည္း ဘေလာ့ခ္ေရးသားသူေတြ)ကုိ ၾကည့္ျပီး အားက်ခဲ့ဖူးတယ္။ ကိုယ္တိုင္လည္း ဘေလာ့ခ္ေပၚမွာ စာေတြ ေရးဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့ဖူးေပမယ့္ အခ်ိန္မေပးနိုင္လို႕ မျဖစ္ေျမာက္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေဆးပညာေဆာင္းပါးေတြကို က်န္းမာေရးဂ်ာနယ္၊မဂၢဇင္းေတြမွာ အပတ္စဥ္၊လစဥ္ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ စာေရးျပီး မၾကာခင္မွာပဲ ကုိယ္ေရးထားသမွ်ေတြက အမိႈက္ထဲ၊ပိသာခ်ိန္နဲ႕ ေရာင္းတဲ့ထဲ ပါသြားတာျမင္ရေတာ့ နွေျမာမိပါတယ္။ 

ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ျခင္း သည္းခံပါ

တခါက အြန္လုိင္းအကူအညီေတာင္းခံသူေတြ အေမးမ်ားတဲ့ေဆးဝါးေတြကို ေလ့လာဖူးတယ္။ အေမးအမ်ားဆံုးေဆးဝါးေတြကို စာရင္းခ်ၾကည့္တဲ့အခါ-

၁။အဆီက်ေဆး၊ပိန္ေဆး၊

၂။အသားလွေဆး၊

၃။တားေဆး၊

၄။ကို္ယ္ဝန္ဖ်က္ေဆး၊

၅။အမ်ိဳးသား အားေဆး၊

ဆိုျပီး ေတြ႕ရတယ္။ ေရွ႕ဆံုးသံုးခုက အမ်ိဳးသမီးေတြ အေမးမ်ားဆံုးေမးခြန္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးနွစ္ခုက ေယာက်ာ္းေလးေတြအေမးမ်ားတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္တယ္။