လက္ေကာက္ဝတ္ အၾကိတ္

 လူတေယာက္ဟာ သာမန္နဲ႕မတူ အဖုအၾကိတ္ အလံုးအခဲေတြ ေနရာတိုင္းမွာျဖစ္တတ္ပါတယ္။လူကိုဒုကၡေပးနိုင္တာ ရွိသလို ဒုကၡမေပးဘဲ သူ႕ဘာသာ တည္ရွိတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ တခါတရံေတာ့ သူ႕ဘာသာကို ျပန္ေပ်ာက္သြားတတ္တယ္။သို႕ေသာ္ ပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ အဖုအၾကိတ္ျဖစ္လာျပီဆိုရင္ေတာ့ အနည္းဆံုး လူတေယာက္ကို စိတ္ဒုကၡေပးတတ္တာ အေသအခ်ာပါ။ တရက္က ေဆးခန္းလာျပေနက် ေဘာ္ဒါေဆာင္တစ္ခုက ေက်ာင္းသားေလးတေယာက္ လက္ေကာက္ဝတ္ပိုင္းအေပၚမွာ အဖုအၾကိတ္လံုးေလးတစ္လံုးျဖစ္လို႕ လာျပခဲ့တယ္။ လက္ေကာက္ဝတ္ေကြးရင္၊ ေကာ့ရင္နာတယ္။ က်န္တဲ့အစိတ္အပိုင္းေတြ ေကြးဆန္႕ရင္ ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ အရြယ္အစားက ၂စင္တီမီတာေလာက္ရွိမယ္။ စမ္းသပ္ၾကည့္ရင္ အရုိးနုလိုဘဲ။ မမာသလို မေပ်ာ့ဘူး။
ဖိၾကည့္ရင္ သိပ္မနာဘူး။အရင္တုန္းကလည္း တခါျဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္။ သူ႕ဘာသာျပန္ေပ်ာက္သြားျပီး အခုနွစ္ေတာ္ေတာ္ၾကာမွ တေခါက္ျပန္ျဖစ္တယ္။ ေသခ်ာေအာင္ လက္ေကာက္ဝတ္ကို ဓာတ္မွန္ရိုက္ခိုင္းလိုက္တယ္။ ထူးထူးေထြေထြဘာမွ မေတြ႕ဘူး။ ဆရာဝန္ေတြမ်ား အားရင္ဓာတ္မွန္ရိုက္ေနၾကတာပဲ ေျပာခ်င္ၾကသူေတြရွိတယ္။ျပီးေတာ့လည္းဘာမွမေတြ႕ဘူးဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ ဓာတ္မွန္ရိုက္တာ အေျခေနနွစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ ရိုက္ရတာပါ။ ပံုမွန္မဟုတ္တာမ်ား ေတြ႕မလားဆိုတာက တမ်ိဳး၊ ပံုမွန္ဟုတ္ရဲ႕လား ဆိုတာသိခ်င္လို႕တဖံု ရိုက္ၾကည့္တာပါ။ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြက referral feeပို႕ခအတြက္ေပးတဲ့ အဖိုးအခလိုခ်င္လို႕ မဟုတ္ပါ။ဓာတ္မွန္ၾကည့္ျပီးပံုမွန္ဆိုရင္ စဥ္းစားစရာရွိတာေတြ ဆက္စဥ္းစားနိုင္ဖို႕ လမ္းေၾကာင္းေပးသလို ျဖစ္လို႕ပါ။ အခု လည္း လက္ေကာက္ဝတ္ဓာတ္မွန္ရိုက္လို႕ ပံုမွန္ဆိုေတာ့ လူနာအတြက္ စိတ္ေအးရပါတယ္။ ကုလည္းရ၊ မကုလည္းသိပ္မဆိုးနိုင္ဆိုတဲ့ ganglion cystဆိုတာ ျဖစ္ဖို႕ ရာခိုင္ႏႈန္းမ်ားလို႕ပါ။ အဂၤလိပ္စကားမွာ တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္လို႕မရတာေတြ အမ်ားသားလား။ ေဆးပညာမွာပိုလို႕ေတာင္ဆိုးေသးတယ္။ အခု လည္း တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ၾကည့္ရင္ အာရံုေၾကာအိတ္ ဆိုတာမ်ိဳးျပန္မိရင္ မွားလိမ့္မယ္။ တကယ္တမ္းက အေရျပားေအာက္တြင္ရွိေသာ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ အဖုအက်ိတ္ေလး ဆိုတာမ်ိဳးက ပိုမိုသင့္ေတာ္ပါလိမ့္မယ္။ ganglion ဆိုတိုင္း အာရံုေၾကာအဖြဲ႕အစည္းကိုသာ ေျပးေျပးျမင္ၾကမိတတ္ၾကပါတယ္။ ganglion cystကို bible cyst(သို႕) bible bumpလို႕လည္း ေခၚၾကေသးတယ္။ဆိုလိုတဲ့ အဓိပၸါယ္က သူတို႕ဆီမွာ ေရွးယခင္ကာလက ထူထဲတဲ့သမၼာက်မ္းစာ( bible)နဲ႕ ရိုက္တဲ့အခါ ျဖစ္တဲ့အဖုအက်ိတ္က ေပ်ာက္ကင္းသြားလို႕ ဒီလိုနာမည္တြင္သတဲ့။ ganglion cystဆိုတာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္မွန္းတိတိက်က် မသိၾကပါ။ ျဖစ္နိုင္တဲ့သီအိုရီတခုက ၾကြက္သားမွ်င္ေတြ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျပီး ေနာက္ပိုင္း အားနည္းတဲ့ အရြတ္ေၾကာ(သို႕) အဆစ္ကိုဖံုးထားတဲ့ အေျမွးပါးေနရာမွာ အဆစ္ရွိအရည္မ်ား ထြက္လာတာမ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ အဖုအၾကိတ္ေပၚလာရင္ တစ္ပတ္နွစ္ပတ္မွ လခ်ီျပီး ၾကာတတ္တယ္။  ျပန္ျပန္ျဖစ္တတ္တယ္။တခ်ိဳ႕က လံုးဝမနာက်င္ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕က် လႈပ္ရွားတဲ့အခါ နာက်င္တယ္။ပံုမွန္အားျဖင့္မသိသာဘဲ လက္ေကာက္ဝတ္ေကြးလိုက္မွ ပိုမိုသိသာေစတယ္။ ေကြးလိုက္ရင္နာလာတယ္။ဆယ္ေက်ာ္သက္မွ လူလတ္ပိုင္းေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုမိုေတြ႕ရတယ္။အရင္က လက္မွာတနည္းနည္းနဲ႕ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရခဲ့ဖူးမယ္။ အဖုၾကိတ္ကတစ္လံုးမကသံုး၊ ေလးလံုးစုျပီး ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။အျဖစ္မ်ားဆံုးေနရာက လက္ေကာက္ဝတ္ ပတ္ခ်ာလည္ပါ။ လက္ေခ်ာင္းေတြမွာလည္း ေတြ႕ရတတ္တယ္။အျခားအဆစ္ေတြမွာေတြ႕ရတတ္ေပမယ့္ အျဖစ္ေတာ့အင္မတန္နည္းတယ္။ cystေတြဟာ လႈပ္ရင္ေရြ႕ေပမယ့္ ganglion cystကေတာ့ မာမာခဲခဲ ေရြ႕ရွားမႈမရွိပါ။ အရြယ္အစားအားျဖင့္ ၁ စင္တီမီတာမွ ၅ စင္တီမီတာထိရွိနိုင္ပါတယ္။ သိပ္ၾကီးလာရင္ အဆစ္ရဲ႕ေရြ႕ရွားမႈကိုပါထိခိုက္တဲ့အတြက္ ခြဲထုတ္ရတတ္ပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ အရြယ္အစား၊ ျဖစ္တဲ့ေနရာ၊ေရာဂါလကၡဏာအျပင္ ဓာတ္မွန္ရိုက္ဖို႕လိုတတ္ပါတယ္။ ဓာတ္မွန္ရိုက္ရင္ဘာမွေတြ႕မယ္မဟုတ္ပဲ ပံုမွန္သာရွိပါလိမ့္မယ္။ လိုအပ္ရင္ အျခားအၾကီးစားဓာတ္မွန္ရိုက္ဖို႕ လိုေကာင္းလိုပါလိမ့္မယ္။  ဒီလိုေရာဂါမ်ိဳးဟာ အမ်ားအားျဖင့္ ဒုကၡမေပးတဲ့အတြက္ ေစာင့္ၾကည့္ရပါတယ္။ဆရာဝန္ေတြ ေခါင္းေျခာက္ရတဲ့ေရာဂါေတြထဲမွာ ဒီလိုဘာမွလုပ္စရာမလိုတဲ့ ေရာဂါမ်ိဳးလည္းပါဝင္ပါတယ္။ ေျပာခဲ့သလို သူ႕ဘာသာကိုက ျပန္ေကာင္းတတ္ပါတယ္။ အေရးၾကီးဆံုးက လူနာကိုအားေပးရတယ္။ ဘာမွမျဖစ္တာသိေပမယ့္ လူနာသိေအာင္ရွင္းေပးရတယ္။လက္ကိုလႈပ္ရွားမႈ မရွိေစပဲ က်ပ္စီးထားသင့္ပါတယ္။ လႈပ္တာရွားတာ တတ္နိုင္သမွ်ေရွာင္ေပးရမယ္။ ေရွးယခင္ကကဲ့သို႕ စာအုပ္ထူနဲ႕ဖိရိုက္နွက္ျခင္းမွေတာ့ ေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။ အကိုက္ခဲေပ်ာက္ေဆးလိမ္းနိုင္တယ္။ သိပ္ပူတာမ်ိဳးလိမ္းျပီး က်ပ္စီးတာမ်ိဳးမလုပ္သင့္ဘူး။ လက္ေကာက္ဝတ္အားျပဳရတာ တတ္နိုင္သမွ် ေရွာင္ၾကဥ္ရတယ္။ သက္သာေပ်ာက္ကင္းရင္ အားကစားျပန္လုပ္နိုင္တယ္။ ျဖစ္စမွာ အထဲက အရည္ကို စုပ္ထုတ္တာမ်ိဳး လုပ္နိုင္ပါတယ္။ သိပ္ၾကာျပီးခဲသြားရင္ စုပ္ဖို႕မလြယ္ပါ။ ganglion cystက ပိုၾကီးလာျပီး ဆက္တိုက္နာက်င္လာရင္ ထံုေဆးေပးျပီး ခြဲထုတ္ရပါတယ္။ အရည္ကိုဖံုးလႊမ္းထားတဲ့ အေျမွးပါးသာမက ရိုးတံကိုပါ ဖယ္ရွားျပစ္ရတယ္။cystရဲ႕ သေဘာကိုက ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းျပန္ျဖစ္တဲ့အခါ အျဖစ္ျမန္သလို အေပ်ာက္လည္းျမန္လို႕ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ။ အဖုအက်ိတ္ျဖစ္တိုင္း ဆရာဝန္နဲ႕ ျပသတိုင္ပင္ဖို႕ေတာ့ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ေရာဂါတိုင္း၊ ပံုမွန္မဟုတ္တိုင္းေတာ့ ေတြးေတာျပီး ေၾကာက္လန္႕ေနမယ့္အစား ဆရာဝန္နဲ႕ ေသခ်ာျပျပီး စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

Health Care Journal(30.11.12)