သက္ေစာင့္ဓာတ္မ်ားကို ေလ့လာျခင္း(၄)

သက္ေစာင့္ဓာတ္မ်ားကို ေလ့လာျခင္း အပိုင္း(၄)အျဖစ္ vitamin B3အေၾကာင္းကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမယ္။

Vitamin B3(niacin)

Vitamin B3ကို niacin(သို႕)nicotinic acidလို႕ ေခၚပါတယ္။ Nicotinic Acidနဲ႕ Vitamin ဆိုတဲ့စကားလံုးကို ေပါင္းစပ္ျပီး Niacinလို႕ သံုးႏႈန္းၾကတယ္။ ၁၉၃၇ခုနွစ္မွာ အေမရိကန္လူမ်ိဳး Conrad Elvehjemက အသည္းမွာပါဝင္တဲ့ ဓာတ္တမ်ိဳးကို စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီဓာတ္ဟာ vitamin B3(niacin)ဆိုတာ သိလာတယ္။ အားေဆးတခ်ိဳ႕မွာ vitamin PPဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႕လည္း ေတြ႕ရတတ္တယ္။ ေတြ႕ရွိစဥ္က pellagra-preventive factor အျဖစ္ ယူဆခဲ့လို႕ vitamin PPလို႕ သံုးႏႈန္းခဲ့ၾကတယ္။ အစားအေသာက္ေတြမွာ niacinamide(သို႕)inositol hexanicotinate စတဲ့ ပံုစံေတြနဲ႕ ေတြ႕ရွိနိုင္တယ္။ 

Niacinဟာ လူ႕ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ပံုမွန္လိုအပ္တယ္။ အစာအာဟာရကေန စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္တဲ့ျဖစ္စဥ္မွာ ပါဝင္တယ္။ အစာေခ်ဖ်က္မႈကိုအားေပးတယ္။ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ကို ထိန္းေပးနိုင္တယ္။ ေသြးေၾကာေတြကို က်ယ္ေစသလို ေသြးေလွ်ာက္အားေကာင္းလာေစတယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို က်ဆင္းေစတယ္။ ေလ့လာမႈေတြလုပ္တဲ့အခါ Niacinရဲ႕အာနိသင္တခုက ကိုလက္စေတာကိုလည္း က်ဆင္းေစတာ ေတြ႕ရတယ္။ ျပႆနာတရပ္က ကိုလက္စေတာက်ဆင္းဖို႕ အသံုးျပဳရတဲ့ ေဆးပမာဏက ပံုမွန္ေန႕စဥ္လိုအပ္တာထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာပိုေနတာပါ။ ဒီပမာဏဟာ အသည္း၊ေက်ာက္ကပ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းကို ထိခိုက္ေစနိုင္တယ္။တျခားေလ့လာမႈေတြအရ မ်က္စိအတြင္းတိမ္၊အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါနဲ႕ အရိုးအဆစ္ေရာင္ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးတယ္လို႕ဆိုတယ္။ 

Niacinကို ပရိုတင္းဓာတ္ၾကြယ္ဝတဲ့အစားအစာေတြမွာ အဓိကေတြ႕ရတယ္။နီတဲ့အသား၊ငါး၊အသည္း၊အျမစ္၊ကလီစာ စတာေတြအျပင္ ပဲ၊အာလူး၊အခြံမာသီး၊ဂ်ံဳ၊ေျပာင္း၊ေကာ္ဖီ၊အေစ့အဆံ၊အခြံမာသီးေတြကတဆင့္ ရရွိတယ္။ ဒါ့ျပင္ ခႏၶာကိုယ္က tryptophan ဆိုတဲ့အမိုင္နိုအက္ဆစ္တမ်ိဳးကို အသံုးျပဳျပီး Niacinကို တည္ေဆာက္နိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ tryptophan ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာ(နို႕၊ၾကက္ဥ၊ဒိန္ခ်ဥ္၊ဒိန္ခဲ)ေတြကတဆင့္လည္း niacinကို ရရွိနိုင္တယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ tryptophan 60mgကေန niacin 1mg ဖြဲ႕စည္းနိုင္တယ္။

က်န္းမာေစဖို႕ ေန႕စဥ္လိုအပ္တဲ့ ဗီတာမင္ေတြထဲမွာ niacinလည္း ပါဝင္တယ္။ ေမြးကင္းစမွ ၆လထိ 2mg၊၆လ-၁နွစ္ထိ 4mg၊၁-၃နွစ္ထိ 6mg၊ ၃-၈နွစ္ထိ 8mg၊၈-၁၃နွစ္ထိ 12mg၊၁၃နွစ္အထက္ 16mg၊ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မွာ 18mg၊နို႕တိုက္မိခင္ေတြမွာ 17mg အသီးသီးလိုအပ္ပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ niacin 15mgလိုအပ္တယ္လို႕ မွတ္ထားနိုင္တယ္။ niacinပမာဏ 100mgထက္ မ်ားရင္ အသည္းကို စတင္ထိခိုက္နိုင္တယ္။ အကယ္၍ 500mgထက္ ပိုရင္ အစာအိမ္ကို ထိခိုက္ေစတယ္။ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးပမာဏမ်ားလာရင္ အစာစားျပီးမွ ေသာက္သံုးသင့္တယ္။

Vitamin B3ဟာ ေရမွာ ေပ်ာ္ဝင္တဲ့ water-soluble ဗီတာမင္မ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေရမွာေပ်ာ္ဝင္လို႕ ပိုလွ်ံေနရင္ ခႏၶာကိုယ္က ဆီးအျဖစ္စြန္႕ထုတ္နိုင္တယ္။ ေန႕စဥ္လံုေလာက္မႈမရွိရင္ အားယုတ္တာ၊အားအင္ကုန္ခမ္းတာ၊အစားအေသာက္ပ်က္တာမ်ိဳး ျဖစ္နိုင္တယ္။ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းက အေရျပားက်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစတယ္။ပိုဆိုးတဲ့လူနာေတြမွာ pellagraလို အေရျပားကြဲအက္ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ေရာဂါမ်ိဳး ျဖစ္လာတယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ဆင္းတာ၊ဝမ္းေလွ်ာတာ၊စိတ္ဓာတ္က်တာမ်ိဳးေတြ ပူးတြဲ ျဖစ္လာတယ္။ 

ဒီလိုလူမ်ိဳးမွာ ဗီတာမင္ ျပန္လည္ျဖည့္တင္းဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါေပၚမူတည္ျပီး  ျဖည့္တင္းရမယ့္ ပမာဏမတူညီၾကဘူး။ သာမန္ခ်ိဳ႕တဲ့သူအတြက္ niacin 50-100mg နဲ႕ လိုအပ္တယ္။ ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ pellagraလို အေရျပားေျခာက္ေသြ႕ ကြဲအက္တဲ့ေရာဂါအတြက္ niacin 300mg ေလာက္ လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုလက္စေတာ က်ဆင္းေစဖို႕  အသံုးျပဳခ်င္ရင္ ေဆးပမာဏပိုမို လိုအပ္တယ္။ niacin 1200-1500mg ေသာက္သံုးတဲ့အခါ ေသြးတြင္းရွိ ေကာင္းတဲ့ကိုလက္စေတာ(HDL)ကို မ်ားေစျပီး အဆီဓာတ္(triglyceride)ကို ေလွ်ာ့နည္းေစတယ္။ niacin  2000mg ထိ ေသာက္သံုးေစတဲ့အခါ မေကာင္းတဲ့ကိုလက္စေတာ(LDL)ကို က်ဆင္းေစတာ ေတြ႕ရတယ္။ Niacinကို တျခားျဖည့္စြက္ေဆးေတြနဲ႕ ေသာက္တဲ့အခါ သတိျပဳရတယ္။ vitamin A,C,E ပါဝင္တဲ့ေဆးတခ်ိဳ႕နဲ႕တြဲေသာက္တဲ့အခါ အဆီက်ေစတဲ့ အာနိသင္ယုတ္ေလွ်ာ့နိုင္တယ္။ ပူတဲ့အာနိသင္ရွိတဲ့ တိုင္းရင္းေဆး၊ျဖည့္စြက္ေဆး၊အရက္၊ဘီယာမ်ိဳးနဲ႕ တြဲမေသာက္သင့္ဘူး။ 

ေဆးေၾကာင့္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ ခံစားရနိုင္တယ္။ အစာအိမ္နာျခင္း၊ေလထိုးေလေအာင့္ျဖစ္ျခင္း၊ေခါင္းမူးေခါင္းကိုက္ျဖစ္ျခင္းမ်ိဳး ခံစားရတတ္တယ္။ ေဆးပမာဏမ်ားသလို ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ပိုခံစားရတယ္။နွလံုးတုန္တာ၊ေမာတာ၊အသက္ရႈမဝတာမ်ိဳး ျဖစ္နိုင္တယ္။ niacin ပမာဏမ်ားလာရင္ မ်က္နွာ၊အေရျပား ရဲလာ၊ပူလာတယ္။ ဒီလိုလကၡဏာသက္သာေစဖုိ႕ aspirin 300mgကို  ေဆးမေသာက္ခင္နာရီဝက္ ၾကိဳေသာက္ေပးနုိင္တယ္။ niacin အလြန္အကၽြံ ေသာက္ျခင္းက ေလျဖတ္နိုင္ေခ် ျမွင့္မားလာဖြယ္ရွိတယ္လို႕ ေလ့လာမႈတခ်ိဳ႕က ဆိုတယ္။ ဗီတာမင္ အာေဆးေတြဟာ ေန႕စဥ္ပံုမွန္လိုအပ္တာ မွန္ေပမယ့္ အလြန္အကၽြံေသာက္သံုးရင္ ေဘးဥပါဒ္ျဖစ္ေစနိုင္လို႕ သတိထားသံုးစြဲသင့္ပါတယ္။ 

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

ရတနာပံုသတင္းစာ(၁၀.၂.၁၄)