အေမးအေျဖလုပ္ရပါတယ္။ ျပီးရင္ ေသြးစစ္၊ဆီးစစ္ လိုအပ္ရင္ ဓာတ္မွန္ရိုက္ရဦးမယ္။ ကုသနည္းကေတာ့ ရလာတဲ့အေျဖေတြေပၚမူတည္ျပီး ကြဲျပားသြားတယ္။
ဒီေန႕ကမာၻမွာ စံုတြဲ(၇)တြဲမွာ တတြဲဟာ ကေလးမရတဲ့ ျပႆနာနဲ႕ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။ဒီထဲက ၂၀ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အေၾကာင္းရင္းခံရွာမရဘူး။အေမရိကားမွာ စစ္တမ္းေကာက္ေတာ့ စံုတြဲ(၁၀)တြဲမွာ တတြဲဟာ ျမံဳလို႕ကေလးမရဘူး။ ျပႆနာက္ု အရင္းစစ္ၾကည့္ေတာ့ အျပစ္က မိန္းကေလးဖက္မွာ ပိုမ်ားတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကေလးေမြးဖို႕ ဗိုက္ထဲမွာ သေႏၶတည္ဖုိ႕ မိခင္ေလာင္းေတြက အေရးၾကီးဆံုး မဟုတ္လား။ အမ်ိဳးသားရဲ႕အားနည္းခ်က္လည္း ရွိပါတယ္။နွစ္ဦးနွစ္ဖက္ကိုယ္စီ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္တာ (၂၅)ရာခိုင္ႏႈန္းရွိတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အသက္ၾကီးလာတာနဲ႕အမွ် မ်ိဳးပြားနိုင္စြမ္းက်ဆင္းေလ့ရွိတယ္။ အသက္(၃၀)ေက်ာ္တာနဲ႕ တနွစ္တိုးတိုင္း ကေလးရဖုိ့အခြင့္အလန္းက ၅ရာခိုင္ႏႈန္းဆီ ေလွ်ာ့နည္းသြားတယ္။ အသက္ ၄၀ေက်ာ္အရြယ္မွာ ပိုဆိုးမွာေပါ့။ အမ်ိဳးသားေတြလည္း သိပ္မထူးပါ။ ျမက္တပင္စုပ္ ဘာလုပ္နိုင္တယ္ အသာထား။ အသက္(၄၅)ေက်ာ္ရင္ ကေလးအတြက္ မေကာင္းတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေမြးေတာ့ မိခင္ျဖစ္သူက အသက္(၃၈)နွစ္ေလာက္ ရွိေနျပီ။ အငယ္ဆုံးသား ကံေကာင္းတယ္ဆိုရမလား။ ဘာမွမျဖစ္လို႕ေတာ္ေသးတယ္။ မိခင္ေက်းဇူး မေသးဘူးဆိုတာသိလို႕ ဦးခိုက္မိပါတယ္။
ကေလးဘာ့ေၾကာင့္ မရတာလဲ အေျဖရွာၾကည့္ေတာ့ တေယာက္နဲ့တေယာက္ အေၾကာင္းခံေတြ မတူညီၾကဘူး။ မိန္းမေတြဟာ မ်ိဳးဥ၊မ်ိဳးဥအိမ္၊သားဥျပြန္၊သားအိမ္၊မ်ိဳးပြားအဂၤါနဲ႕ ေဟာ္မုန္းထုတ္တဲ့ ဂလင္း ဒီေျခာက္ပါး ေရာဂါကင္းပါမွ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။ မိခင္ေလာင္းျဖစ္ခ်င္သူေတြအေနနဲ႕ အရြယ္ေကာင္းဖို့လိုသလို မ်ိဳးေကာင္းဖုိ့လည္း လိုပါတယ္။ တခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သားအိမ္နံရံက ကေလးေမြးဖို႕ အဆင္သင့္မျဖစ္ဘူး။ ဒီၾကားထဲ Endometriosis ၊PCOSစတဲ့ေရာဂါေတြရွိရင္ ကေလးရဖို့ ပိုခက္တယ္။ ဒီေရာဂါေတြရွိရင္ ကုရမယ္။ မ်ိဳးဥဆင္းတဲ့ သားဥျပြန္(Fallopian tube) က်ဥ္းေနရင္လည္း သုတ္ေကာင္မဝင္ေရာက္နိုင္လို႕ မ်ိဳးေအာင္မွာ မဟုတ္ျပန္ဘူး။ သားအိမ္အေနအထားမမွန္တာ၊အလံုးအက်ိတ္ရွိတာေၾကာင့္ ကေလးမရတတ္ဘူး။ ဒီလိုလူေတြမွာ သားအိမ္စစ္ဖို႕လိုပါတယ္။ ေသြးတုိး၊ဆီးခ်ိဳ၊သိုင္းရြိဳက္၊အတက္ေရာဂါ၊အဝလြန္ေရာဂါသည္ေတြဟာ ကေလးရဖို႕အခြငိ့အလန္းနည္းေစတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြ မၾကည့္ဘဲ folic acidေပး၊သားဥေၾကြေဆး ေပးလိုက္ရံုနဲ႕ ကေလးမရနိုင္ပါ။
ကေလးယူဖို႕ မၾကိဳးစားခင္ မိမိရဲ႕ ရာသီစကိဝန္းကို အရင္နားလည္ေအာင္ ၾကိဳးစားသငိ့တယ္။ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္မွာ လစဥ္ရာသီေသြး ဆင္းတယ္။ တေယာက္နဲ႕တေယာက္ ေသြးဆင္းရက္ေတြမတူၾကဘူး။ ရာသီစဆငိးတဲ့ ပထမရက္ကတြက္ရင္ ၂၆ရက္ကေန ၃၂ရက္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္နိုင္တယ္။ တခါဆင္းတဲ့ေသြးဟာ ၃-၇ရက္ ၾကာနိုင္တယ္။ ပံုမွနိအားျဖင့္ လလယ္ရက္ေတြမွာ မ်ိဳးဥေၾကြတယ္။ ၂၈ရက္တခါ ပံုမွန္ေသြးဆင္းသူဟာ လလယ္ရက္ျဖစ္တဲ့ ၁၄ရက္ေန႕မွာ မ်ိဳးဥေၾကြမယ္။ အတိအက်ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေစာတာလည္း ရွိနိုင္တယ္။ တခါေၾကြတဲ့မ်ိဳးဥဟာ ၂၄နာရီ ခံတယ္။ သုတိပိုးတေကာင္ဟာ အျပင္မွာ သံုးရက္၊သားအိမ္ထဲမွာဆိုရင္ ၅ရက္ေလာက္ထိ ခံတယ္။ မ်ိဳးဥေၾကြျပီး တရက္အတြင္း သုတ္ပိုးနဲ႕ေပါင္းနိုင္ရင္ ကုိယ္ဝန္ရမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်င္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ လလယ္ရက္မတိုင္ခင္ အတူေနသင့္တယ္။ ဒီအေျခခံအက်ဆံုးအခ်က္ကို တြက္ခ်က္ျပီး ဂရုစုိက္ရင္ (၂၅)ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ေအာင္ျမင္နိုင္တယ္။ ဒါက ေရာဂါအခံမရွိသူေတြ အတြက္ ကိုယ္ဝန္ရေအာင္ တြက္တဲ့နည္းျဖစ္လို့ fertility awareness method လို႕ေခၚပါတယ္။
သေႏၶေအာင္တဲ့ျဖစ္စဥ္ကိုလည္း ဆက္ေလ့လာၾကည့္ပါ။ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ဓမၼတာေပၚတဲ့ လလယ္ရက္ေတြမွာ မ်ိဳးဥအိမ္က မ်ိဳးဥေၾကြပါတယ္။ အဲဒီမ်ိဳးဥဟာ သားဥျပြန္တေလွ်ာက္ဆင္းလာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေမြးလမ္းကတဆင့္ သားအိမ္ထဲေရာက္ေနတဲ့ သုတ္ေကာင္ဟာ အထက္တက္ျပီး မမ်ိဳးဥနဲ႕ေပါင္းနိုင္ရင္ fertilization သေႏၶေအာင္မယ္။ သေႏၶေအာင္တဲ့ဥဟာ ေအာက္ကို ျပန္ဆင္း လာျပီး သားအိမ္ေရာက္တဲ့အခါ သေႏၶတည္ပါမယ္။ဒီျဖစ္စဥ္ကို implantation လို႕ေခၚပါတယ္။ သားအိမ္မွာ သေႏၶတည္ျပီးတာနဲ႕ သေႏၶသား(embryo)ျဖစ္လာျပီး ကုိယ္ဝန္ဆိုတာ ရွိလာတယ္။ သေႏၶသားကသားအိမ္မွာ တြယ္ကပ္တာနဲ႕ အခ်င္းက HCG ဆိုတဲ့ ေဟာ္မုန္းတမ်ိဳးထုတ္တယ္။ ဒီေဟာ္မုန္းက ၁၀-၁၄ရက္ေလာက္ေနရင္ ဆီးထဲမွာ ပါလာျပီ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာဆီးစစ္ရင္ ကိုယ္ဝန္ရွိ၊မရွိ သိနိုင္တယ္။ ဖိုသုတ္ပိုးနဲ႕ မမ်ိဳးဥေပါင္းတဲ့ရက္ကစတြက္ရင္ ၂၁ရက္အၾကာ ဆီးထဲမွာ စေတြ႕နိုင္တယ္။
ဆီးစစ္တံမသံုးဘဲ အိမ္မွာ အလြယ္စမ္းသပ္တဲ့နည္းေတြလည္း သံုးလို႕ရေသးတယ္။ မနက္ေစာေစာအိပ္ရာထ ကိုယ္အပူခ်ိန္တိုင္း၊ေမြးလမ္းအရည္ အျပစ္၊အက်ဲစမ္းသပ္နည္းေတြရွိဦးမယ္။ မ်ိဳးဥေၾကြရက္ေတြမွာ ကိုယ္အပူခ်ိန္တိုင္းရင္ ပံုမွန္ထက္ ၀.၅ဒီဂရီေလာက္ တက္ေနတယ္။ ေမြးလမ္းကို စမ္းၾကည့္ရင္ အက်ိအခၽြဲမ်ားေနရင္ မ်ိဳးဥေၾကြျပီလို႕ သိပါ။ ဒီနည္းေတြက အိမ္မွာ ကိုယ့္ဘာသာ အလြယ္စမ္းသပ္လို႕ရေပမယ့္ ရာႏႈန္းျပည့္ေတာ့ စိတ္မခ်ရဘူး။
ဆီးစစ္ၾကည့္လို႕ မ်ိဳးဥမေၾကြတဲ့လူနာေတြမွာ ဘာဆက္လုပ္လဲ။ မ်ိဳးဥေၾကြေဆး(clomiphene)ေတြ ေပးရတာေပါ့။ ေဆးကို ရာသီလာျပီး ၅ရက္အတြင္း ၅ရက္ဆက္တုိက္ေပးတယ္။ ေဆးရဲ့ အာနိသင္က ၈၅ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ထိေရာက္တာ ေတြ႕ရတယ္။ဒါမွမရေသးရင္ ေဆးပမာဏတင္ရတယ္။ ေဆးေပးျပီး (၆)လအတြင္း ထက္ဝက္ေလာက္က ကိုယ္ဝန္ျပန္ေဆာင္နိုင္တယ္။ရတဲ့ကုိယ္ဝန္ဟာ အမႊာလည္း ျဖစ္နိုင္တယ္။ ေဆးေပးရံုနဲ႕ မျပီးေသးဘူး။ လူနာက မ်ိဳးဥေၾကြ၊မေၾကြ ျပန္စစ္ရဦးမယ္။ ေနာက္နည္းက မ်ိဳးဥေၾကြေအာင္ ထိုးေဆး(HCG injection)ေတြ ထုိးပါတယ္။ တခ်ိဳ့က သားအိမ္ထဲ သုတ္ပိုးထည့္တဲ့အခါ မ်ိဳးဥအသင့္ျဖစ္ဖို႕ ထိုးေဆးသံုးၾကတယ္။ prolactinေဟာ္မုန္း မ်ားလို႕ မ်ိဳးဥမထြက္သူေတြမွာ ေဟာ္မုန္းေဆး(bromocriptine,carbagoline) သံုးရတယ္။ မ်ိဳးပြားအဂၤါပိတ္တာ၊က်ဥ္းတာ၊အလံုးအက်ိတ္ ရွိသူေတြမွာ ခြဲစိတ္ျပဳျပင္မွ ေကာင္းတယ္။ ေနာက္ဆံုးနည္းကေတာ့ IVF(In vitro fertilisation) နည္းကိုသံုးတယ္။ ကမာၻမွာ ဒီနည္းနဲ႕ ကေလးရသူေပါင္း သံုးသန္းေက်ာ္သြားျပီ။ ဓာတ္ခဲြခန္းမွာ မ်ိဳးစပ္ျပီး မ်ိဳးေအာင္တဲ့ဥေတြ သားအိမ္ထဲ ထိုးထည့္ရတယ္။ ေကာင္းတဲ့အခ်က္က ေသခ်ာတာ၊မေကာင္းတာက စရိတ္စက အလြန္မ်ားတာျဖစ္တယ္။
ကေလးမရတဲ့စံုတြဲေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးကိုခ်ည္း လက္ညိႈးထိုးတာလည္း မွားတယ္။ အမ်ိဳးသားဖက္ကိုလည္း ခဏ ျကည့္ပါဦး။ သုတ္ေကာင္ အရည္အေသြး၊အေရအတြက္ ကေလးအတြက္ အေရးပါတယ္။ သုတ္ပိုးအေရအတြက္ နည္းတာ၊သုတ္ေကာင္လႈပ္ရွားမႈနည္းတာ၊ပံုမမွန္တာရွိရင္ ကေလးမရနိုင္ဘူး။ မ်ိဳးဥေၾကြေဆး clomiphene ကို အမ်ိဳးသားေတြမွာလည္း သံုးလို့ရတယ္။ေဆးခ်ည္း သံုးလေလာက္ ေသာက္ရတယ္။ ေဆးေပးျပီး (၁)လအတြင္း သုတ္ေကာင္အေရအတြက္ တက္လာတယ္။ ဆီးခ်ိဳ၊အဝလြန္တာရွိရင္ ေစာေစာကုပါ။
ကေလးလိုခ်င္တဲ့ မိဘေတြဟာ အာဟာရျပည့္ဝဖို႕လည္း အထူးလိုအပ္တယ္။ ေနစဥ္အစားအေသာက္ထဲမွာ ပဲပုပ္၊အသားငါး၊အရြက္၊အေသ့အဆန္၊အခြံမာသီး၊မိႈ၊ပန္းေဂၚဖီ၊ပဲေတာင့္ရွည္၊အုတ္ဂ်ံဳ မ်ားမ်ားစားသင့္တယ္။ အားေဆးအေနနဲ႕ selenium,zinc,vitamin Eပါတာေရြး ေသာက္ပါ။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ အားေဆး ၾကိဳေသာက္တာ ကေလးအတြက္ အလြန္ေကာင္းတယ္။ မေကာငံးတာက အပူအစပ္၊သၾကား၊အသင့္စားေခါက္ဆြဲေျခာက္ထုပ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေကာ္ဖီအလြန္အကၽြံေသာက္တာလဲ မေကာင္းဘူး။ တရက္ကို ေကာ္ဖီ ငါးခြက္(caffeine 500mg)က မ်ိဳးပြားႏႈန္းက်ဆင္းေစတယ္။ တျခားေလ့လာမႈတခုက အသင့္အတင့္ေသာက္တာ သုတ္ပိုးလႈပ္ရွားမႈကို ေကာင္းေစနိုင္သတဲ့။ သေဘာက အမ်ိဳးသားေတြေတာ့ လြတ္ေစေပါ့။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ေဆးလိပ္၊အရက္ လံုးဝျဖတ္ဖို့လိုပါျပီ။ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ဝိတ္တက္တာ၊အိပ္မေပ်ာ္တာ ရာသီကိုေျပာင္းသြားေစတယ္။ အိပ္ေရးဝဝအိပ္တာ၊ အစားေကာင္းေကာင္းစားတာ၊ေရမ်ားမ်ားေသာက္တာမ်ိဳးလုပ္ပါ။
လက္ေတြ႕မွာ ကေလးရဖုိ႕ ဆုေတာင္းရံု၊ယၾတာေခ်ရံုနဲ႕မျပီးပါဘူး။ဆရာဝန္ခ်ည္းပဲလဲ အားမကိုးပါနဲ႕။ မိမိကုိယ္တိုင္ ကံဥာဏ္ဝီရိယ လံု့လစုိက္ျပီး အားထုတ္ဖုိ႕လိုပါတယ္။ စနစ္တက် ၾကိဳးစားသူအတြက္ ေအာင္ခ်က္က (၇၀)ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ရိွေနပါတယ္။ က်န္တာေတာ့ ကံတရားေပါ့။ ဂုဏ္ထူးမွတ္နဲ႕ ကပ္ေနျပီျဖစ္လို႕ ဆက္ၾကိဳးစားရင္ လူျဖစ္ေတာ့မွာပါ။ ဇာတ္လမ္းဆုံးျပီး ဇာတ္ေပါင္းထုပ္ျပီျဖစ္လို႕ ဝမ္းသာအားရေအာ္တဲ့ အသံေလးေတြ ျကားခ်င္ပါေသးတယ္။ "ေမေမေရ သား လူျဖစ္ျပီဗ်"။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ကေတာ့ လူျဖစ္ရက်ိဳးနပ္ရင္ ေက်နပ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး
ရတနာပံုသတင္းစာ(၁၆.၂.၁၅)
No comments:
Post a Comment