Botox အသားအေရတင္းေဆး ထိုးျခင္း

အသားျဖဴေဆးေဆာင္းပါး ေရးျပီးေတာ့ အလွအပအတြက္သံုးတဲ့ Botoxထိုးေဆးအေၾကာင္း ထပ္ေမးလာႀကပါတယ္။ မ်က္နွာအေရးအေႀကာင္းအတြက္ Botox ထိုးေလ့ရွိတာ တခ်ိဳ႕ ႀကားဖူးၾကလိမ့္မယ္။ တခ်ိဳ႔က အသားျဖဴေဆးနဲ႕မွားတယ္။ Botox ထိုးတာ မ်က္နွာျပဳျပင္ဖို႕နဲ႕ အေရးအေၾကာင္း ကင္းစင္ေအာင္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ နာမည္ၾကီးေတြထိုးတဲ့ botox အေၾကာင္း ေဖာ္ျပေပးပါမယ္။

Botox ဆိုတာ botulinum toxin(အဆိပ္) တမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆိပ္အေတာက္က Clostridium botulinum ေခၚတဲ့ ဗက္တီးရီးယားတမ်ဳိးက ထြက္လာတယ္။ ပိုးက ေမးခိုင္ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ဗက္တီးရီးယားနဲ႕ အမ်ိဳးအစားခ်င္းတူပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အုံ႔ဆိုင္းေနတဲ့ သစ္ေတာ၊စိမ့္စမ္း၊ ေတာေတာင္၊လွ်ိဳေျမာင္၊ ေခ်ာင္း၊ေရအိုင္ စတဲ့ေနရာတိုင္းမွာ ေတြ႕နိုင္တယ္။ နို႕တိုက္သတၱဝါ၊
သားငါးေတြရဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းမွာလည္း သဘာဝအေလွ်ာက္ ရွိေနတတ္တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ဒီဗက္တီးရီးယားေတြက လူကို ဒုကၡမေပးေလ့မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဗက္တီးရီးယား spores ေခၚတဲ့ မ်ိဳးေအာင္းေစ့ ေတြက ဆဲလ္ေတြကြဲပြားျပီး ေသေၾကပ်က္ဆီးတဲ့အခါ အဆိပ္အေတာက္ကို ထုတ္လာတယ္။ ဒီအဆိပ္က အာရံုေၾကာကို ဦးတည္တိုက္ခိုက္တဲ့ အဆိပ္အေတာက္ တမ်ိဳးျဖစ္လို႕ neurotoxin လို႕ေခၚပါတယ္။ neuro ဆိုတာ အာရံုေၾကာစနစ္၊ toxin ဆိုတာေတာ့ အဆိပ္အေတာက္ကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဒီအဆိပိအေတာက္က neuron ေခၚတဲ့ အာရံုေႀကာေတြ အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္မႈကို ထိခိုက္ေစတယ္။ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ဇီဝကမၼျဖစ္စဥ္ကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ အာရံုေၾကာနဲ႕ ၾကြက္သားဆက္သြယ္တဲ့ေနရာမွာ ၾကားခံလုပ္ေပးတဲ့ acetylcholine ဆိုတဲ့ဓာတ္တမ်ိဳး ရွိတယ္။ botulism toxin ဆိုတာ အာရံုေၾကာထဲက အဲဒီဓာတ္ထြက္မလာေအာင္ တားဆီးလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဓာတ္ထြက္မလာရင္ ၾကြက္သားေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္မလာဘူး။ အက်ဳိးရလာဒ္က ၾကြက္သားေတြ ေျပေလွ်ာ့သြားတယ္။ 

အေရးအေႀကာင္းဆိုတာ အေရျပားတေထာက္စာေအာက္မွာရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္တတ္တယ္။ မ်က္နွာ(သို႕) မ်က္ခံုးရံႈ႕လိုက္ရင္ နဖူးအေရးအေၾကာင္းေတြေပၚလာတာ အေရျပားေအာက္ ၾကြက္သားက ညွစ္လိုက္လို႕ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္နွာအမူအရာအမ်ဳိးမ်ိဳးလုပ္နိုင္တာလည္း ၾကြက္သားတန္ခိုးပါ။ botox ထိုးသူမွာ  ၾကြက္သားလႈပ္ရွားမႈ အားနည္းေအာင္၊မရွိေအာင္ လုပ္လိုက္လို႕ အေရးအေႀကာင္းမရွိဘူးဆိုတာျဖစ္လာတယ္။ ေဘးကအျမင္မွာေတာ့ အသားေလးတင္းျပီး နုပ်ိဳေနတာေပါ့။ တကယ္ေတာ့ဒါဟာ အေရျပားတေထာက္စာပဲျဖစ္တယ္။  

လူအမ်ားမသိေသးတာက Botulinum toxin ဆိုတာ လူကို ဒုကၡအေပးနိုင္ဆံုးအဆိပ္အေတာက္ထဲက တမ်ိဳးဆိုတာပဲ။ ဒီအဆိပ္အေတာက္ တစ္ဂရမ္(1-gram) ေလာက္ပမာဏက လူတစ္သန္းေလာက္ကို ေသဆံုးေစနိုင္တဲ့ထိ အစြမ္းသတၱိရွိတယ္ဆိုရင္ ယံုနိုင္ပါ့မလား မသိဘူး။ ဒီအဆိပ္အေတာက္မ်ိဳး ကီလိုဂရမ္ ပမာဏေလာက္ သံုးရင္ ကမာၻေပၚမွာရွိတဲ့လူတိုင္းကို ေသေၾကပ်က္ဆီးေစနုိင္သတဲ့။ အဆိပ္အေတာက္ျပင္းအား(concentration)မ်ား ေလေလ  အသက္ရႈက်ပ္ျပီး ေသဆံုးနိုင္ေလျဖစ္တယ္။

ဒါေပမယ့္ ေဆးပညာရွင္ဆိုသူေတြကလည္း လူညံ့ေတြမဟုတ္က်ပါ။ မေကာင္းတာကို ေကာင္းတဲ့ဖကိက လွည့္သံုးနိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ botulism toxin ကို ျပင္းအားအနိမ့္ဆံုးေလွ်ာ့ျပီး ေပးရင္ ၾကြက္သားေတြကို ယာယီအေၾကာေသေစတာေၾကာင့္ အသားေရတင္းရင္းလာနိုင္တယ္ဆိုတာ သိထားတယ္။ 

botulinum toxin ကို အတိုေကာက္ BTX (သို႕) BoNT လို႕သံုးပါတယ္။ botulinum toxin ကို အမ်ိဳးအစား A ကေန H အထိ ရွစ္မ်ိဳး ထပ္ခြဲလိုက္ျပန္တယ္။ တမ်ိဳးခ်င္းဆီရဲ႕အာနိသင္ေတြလည္း မတူၾကပါ။ ဒီထဲမွာ A, B, E နဲ႕ F က လူေတြကို ဒုကၡေပးတယ္။  ေဆးပညာမွာ botulinum toxin A နဲ႕ B ကေတာ့ အသံုးမ်ားဆံုးပဲ။ အမ်ိဳးအစား A ထဲမွာ Botox, Vistabel, Dysport , Botulux, Bocouture, Xeomin စသည္ျဖင့္ ရွိတယ္။ အမ်ိဳးအစား B က်ေတာ့ Myobloc ဆိုတဲ့နာမည္နဲ႕လာတယ္။ ၾကြက္သား အာရံုေႀကာတင္းတဲ့ေရာဂါေတြမွာ တျခားေဆးမရရင္ Myobloc ဆုိတာ ထိုးရတယ္။type A က type B ထက္ ၾကာၾကာခံသလို ထိုးေနစဥိနာက်င္မႈပိုနည္းလို႕ အေရျပားအလွအပေတြမွာ type A အမ်ိဳးအစား botox သာ သံုးၾကတယ္။ 

Botox (botulism toxin type A )က ေဆးမႈန္႕အေနနဲ႕လာတယ္။ေဆးအမႈန္႔ကို အရည္တခုနဲ႕ေရာ ေဖ်ာ္စပ္ျပီးမွထိုးရတယ္။ အာနိသင္ကထိုးျပီး ေဆးထိုးျပီး ၃ရက္အတြင္း စရျပီး တခ်ိဳ႕ ၂ပတ္ေလာက္ ႀကာနိုင္တယ္။ ေဆးရဲ႕အာနိသင္က သံုးလေလာက္သာ ခံတယ္။ ထိုးရမယ့္ ေနရာလိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ျပီး ယူနစ္ေတြ မတူၾကပါ။ အေရျပားေဆးခန္းေတြမွာ တစ္ယူနစ္(one unit) ကို ဘယ္ေလာက္ဆိုျပီး သတ္မွတ္ထားတာရွိတယ္။ မ်က္နွာအတြက္ သံုးေနတဲ့ ေဆးပမာဏက 5unit-30unit ေလာက္သာရွိတယ္။ လူကိုဒုကၡေပးနိုင္တဲ့ပမာဏထက္ အဆ(၁၀၀)ေက်ာ္ နည္းပါတယ္။ 

ေဆးထိုးတဲ့အခါ အေရျပား၊အာရံုေႀကာနဲ႕ ၾကြက္သားဖြဲ႔စည္းမႈေတြကအစ နားလည္ျပီး အေရျပား ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ဆရာဝန္၊ဆရာမ(သို႕) ကၽြမ္းက်င္ လက္မွတ္ရထားျပီး အသိမွတိျပဳထားသူေတြသာ ထိုးေပးသင့္တယ္။ ကၽြမ္းက်င္ဆိုတာ ဘြဲ႕လက္မွတ္တင္မဟုတ္ စာေတြ႕လက္ေတြ႔ပိုင္နိုင္သူကို ေခၚပါတယ္။ ေဆးထိုးတဲ့အခါ ရမ္းထိုးလို႕မျဖစ္ဘူး၊ တင္းတဲ့ၾကြက္သားကို ေသခ်ာစမ္းသပ္ျပီး လားရာကို မွန္းဆျပီး ထိုးရတယ္။ မထိုးခင္ နာက်င္မႈသက္သာေအာင္ ထံုေဆးနည္းနည္းေပးလို႕ရတယ္။ ႀကြက္သားတခုကို တၾကိမ္-သံုးၾကိမ္ပဲထိုးခြင့္ရွိတယ္။  ေမးရိုး၊လည္ပင္းစတဲ့ၾကြက္သားေတြကို ထုိးတဲ့အခါစမ္းသပ္ဖို႕ electromyograph (EMG) ကို အသံုးျပဳရတတ္တယ္။ တခါထိုးရင္အာနိသင္က သံုးလ-ေလးလေလာက္သာခံတယ္။ 

၂၀၁၃ စာရင္းဇယားေတြအရ အေမရိကားမွာ လူသံုးသန္းနီးပါးေလာက္ ထိုးၾကပါတယ္။ သတိျပဳရမွာက Botox ဟာ အဆိပ္ကိုထိုးထည့္တာျဖစ္လို႕ ခႏၶာကိုယ္က ျပန္တိုက္တဲ့ ခုခံအားဆိုတာ ေပၚလာပါတယ္။ ခုခံအားေႀကာင့္ ထိုးတာၾကာလာတာနဲ႕ အာနိသင္နည္းလာတယ္။တၾကိမ္ထက္တၾကိမ္ စိတ္လာတယ္။ ၂၀၀၉ ဇန္နဝါရီတုန္းက ကေနဒါအစိုးရက သတိျပဳရမွာက ထိုးတဲ့ေနရာကေန အျခားေနရာထဲလည္း ေရာက္နိုင္တာသတိေပးထားတယ္။ US FDAကေတာ့ botulism poisoning အဆိပ္သင့္တာ သတိျပဳပါတဲ့။ ပိုသတိထားရမွာက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သူ၊ နို႕တိုက္မိခင္ေတြ ျဖစ္တယ္။ လံုးဝမသံုးသင့္ပါ။ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးေတြလည္း ရွိေတာ့ရွိတယ္။ အမ်ားစုကယာယီပဲ။ ေဖာင္းတာ၊ေရာင္တာ၊ မ်က္ခြံအနိးတာ၊ရွိနိုင္တယ္။ အသက္ရႈမဝတာ၊ ဓာတ္မတဲ့တာမ်ိဳး ရွိတတ္တယ္။

Botox ကို ၁၉၈၉ခုနွစ္ကတည္းက စတင္အသိမွတ္ျပဳေပးခဲ့ျပီး တျဖည္းျဖည္း ပိုမိုက်ယ္ျပန္႕လာတယ္။ ဒီထဲမွာ အာရံုေၾကာေရာဂါ၊ ၾကြက္သားဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြလည္း ပါဝင္တယ္။ botulism toxin ကို မ်က္နွာ အေရးအေၾကာင္း၊အလွအပအတြက္တင္မကပဲ တျခားေရာဂါေတြမွာပါသံုးတယ္။ မိုက္ဂရိမ္းေခၚတဲ့ ေခါင္းတျခမ္းကိုက္ကေန မ်က္ေတာင္ခပ္တာ၊ ေခၽြးထြက္မ်ားသူသာမက ဆီးမလံုသူေတြမွာပါ သံုးၾကတယ္။လက္ရွိခ်ိန္ထိ နိုင္ငံေပါင္း ၈၀ေက်ာ္မွာ ေရာဂါအမ်ိဳးအစား(၂၅)မ်ိဳးမက သံုးစြဲဖို႕ ခြင့္ျပဳခဲ့ျပီး ျဖစ္တယ္။  

နာမည္ၾကီးမင္းသမီးေတြထဲက Nicole Kidman,Jennifer Aniston, Cindy Crawford စတဲ့သူေတြလည္း Botox ထိုးဖူးႀကတယ္။ ဒီထဲမွာ Nicole Kidman ကေတာ့ အသက္ၾကီးေပမယ့္ အေရးအေႀကာင္းကင္းစင္သူအျဖစ္ နာမည္ၾကီးတယ္။ ဂ်ာမန္သတင္းစာတေစာင္ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးမွာ သူလည္း botox နဲ႕ေတာ့ မကင္းခဲ့ပါဘူးလို႕ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဝန္ခံခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆးရဲ႕ေရရွည္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားျပီးတဲ့အခါ ဆက္မသံုးဖို႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါသတဲ့။ Jennifer Aniston ေျပာတာလည္း သေဘာက်စရာ။ "ကၽြန္မလည္း Botox သံုးဖူးပါတယ္။ ေဆးထိုးျပီးေနာက္ပိုင္း သတိထားလိုက္မိတာက ကၽြန္မမ်က္နွာေပၚက ေႏြးေထြးေဖာ္ေရြတဲ့ အျပံဳးေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားျပီလို႕ ခံစားလိုက္ရတာပါပဲ"။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

ရတနာပံု သတင္းစာ(၂၇.၇.၁၅)