Sunday, August 28, 2016

ဂရင္ဂ်ီနာ ကုနည္း

ဂရင္ဂ်ီနာကို ဘယ္နည္းနဲ႔ကုသႏိုင္ပါသလဲဆရာ
ေနာက္တပတ္ထဲဆရာ့ေဆးခန္းဆီလာျပပါဦးမယ္ ခြဲစိတ္တဲ့အနာကေကာင္းေကာင္းမသက္သာေသးလို႔ပါ 
ဆရာ့ကိုတိုင္ပင္ခ်င္စရာလည္းရွိပါတယ္ ခေလးလည္းလိုခ်င္ပါတယ္ဆရာ အသက္၃၅ပါ

ဂရင္ဂ်ီနာကို fiatula-in-ano လို႔ေခၚပါတယ္။ ဂရင္ဂ်ီနာျဖစိသူရဲ႕ ၅၀ ရာခိုင္နႈန္းက စအိုေဘး ျပည္တည္နာ(perianal abscess)ကတဆင့္ အေပၚလိႈက္စားၿပီး ျဖစ္ၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ စအိုေဘးမွာ ဘာအနာပဲရွိရွိ ဂ႐ုစိုက္ရတယ္။ အခန္႔မသင့္ရင္ စအိုနဲ႔ အစာေဟာင္းအိမ္ထိ လမ္းေပါက္ၿပိး ေျမာင္းပံုစံအနာျဖစ္တတ္တယ္။ အဲလိုအနာမ်ဳိးကို ဂရင္ဂ်ီနာ လို႔ေခၚပါတယ္။


အထိုင္မ်ားသူေတြမွာ စအိုဂလင္း(anal crypt glands )ပိတ္ဆို႔ၿပီး အရင္ဆံုး ပိုးဝင္လာတယ္။ ျပည္က အျပင္မထြက္ဘဲ အထဲကို လိႈက္စားလာတယ္။ ေနာက္ေတာ့ စအိုလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ စအို ေဘးက အေရျပားၾကားမွာ ဂလိႈင္လို လမ္းေၾကာင္းတခုျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီအနာလမ္းေၾကာင္းကို ဂရင္ဂ်ီနာလို႔ ေခၚပါတယ္။ ေဆးပညာအတိုေကာက္က FIA လို႔သံုးတယ္။ 

ဂရင္ဂ်ီနာဟာ ေယာက်ာ္းေတြမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားတယ္။ အလုပ္အကိုင္အရ အထိုင္မ်ားသူ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္သူေတြ ပိုျဖစ္တယ္။ အသက္(၄၀)အရြယ္ အေတြ႕မ်ားတယ္။ စအိုေဘး အနာကေန ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ျဖစ္လာ႐င္ ေသာက္ေဆးထက္ ခြဲစိတ္ကုသ႐တာမ်ားတယ္။ ခြဲေပမယ့္ (၂၀) ရာခိုင္နႈန္းက ျပန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ 

ကုသနည္းေတြကတခုနဲ႔တခု မတူၾကဘူး။

(၁) fistulotomy - ေဘးအနားေတြကို ျဖတ္ၿပီး အနာသစ္လုပ္ၿပီး ခြဲစိတ္တဲ့နည္း။ မေကာင္းတာက anal sphincter ထိရင္ ဝမ္းမထိန္းႏိုင္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ခက္ခဲလာတယ္။

(၂) plug - အေပါက္ကို အထူးျပဳလုပ္ထားတဲ့ အဆို႔(prosthetic plug)နဲ႔ပိတ္တာ။ အဆို႔က ကေတာ့ပံုစံရွိၿပီး တိရိစာၧန္ တစ္ရႈးကေန ထုတ္လုပ္ထားတယ္။ fistulotomy လုပ္ဖို႔ခက္သူေတြမွာ ဒီနည္းနဲ႔ စမ္းသပ္ၾကတယ္။

(၃) flap - အစာေဟာင္းအိမ္(rectum) က အပ္ိုင္းစတခုယူၿပီး အတြင္းဖက္ေပါက္ကို flap နဲ႔ ပိတ္ပစ္လိုက္တာမ်ဳိးပါ။ လမ္းေၾကာင္းရႈပ္ေထြးတဲ့ ဂရင္ဂ်ီနာ(complex fistula )မွာသံုးၾကတယ္။

(၄) seton - ဂရင္ဂ်ီနာလမ္းေၾကာင္းတခုလံုးကို ႀကိဳးနဲ႔ တပတ္အျပည့္ ကြင္းပံုစံခ်ည္ၿပီး ထားတယ္။ စအိုထိန္းႂကြက္သား sphincter muscle အတြင္းပိုင္းမွာျဖစ္တဲ့အခါ အသံုးဝင္တယ္။ ၁၀ပတ္-၁၂ပတ္ေလာက္ထားၿပီး အနာတျဖည္းျဖည္းက်က္လာတဲ့အခါမွ ျဖဳတ္ကစ္တယ္၊ ျပန္ေကာင္းႏိုင္ေခ် ၅၀ ရာႏႈန္းထက္ မပိုပါ။ 

(၅) fibrin glue-  ခြဲစိတ္ဖို႔မလိုတဲ့တခုတည္းေသာ နည္းပါ။ မေကာင္းတာက ၾကာရွည္မခံတာ။ စစခ်င္း ၇၇ ရာခိုင္နႈန္းေလာက္ အာနိသင္ ထိေရာက္ေပမယ့္ တႏွစ္ေလာက္အၾကာ အာနိသင္ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိေတာ့တယ္။ anal sphincter muscle ပါရင္လည္း ဒီနည္းကို ေရြးခ်ယ္သံုးႏိုင္တယ္။ 

ဂရင္ဂ်ီနာမွာ E.coli နဲဲ့ streptococcus ကအျဖစ္မ်ားတဲ့ပိုးေတြပါ။ ေသာက္ေဆးထဲမွာ ciprofloxacin ထိုးေဆး ေကာင္းတယ္။ ေရာင္ရမ္းတာၾကာရင္ augmentin နဲ႔ cefazolin သံုးတာ ပိုထိေရာက္တယ္။ အနည္းဆံုး ၁၀ ရက္စာ ေပးရတယ္။ G(-) ve bacteroides ေၾကာင့္လည္းျဖစ္တယ္။ anaerobe အတြက္ Metronidazole 500mg တေန႔ သံုးႀကိမ္က အေကာင္းဆံုးပဲ။ clindamycin လည္း သံုးလို႔ရတယ္။ 

ခြဲစိတ္နည္းေတြထဲက ဘယ္နည္းနဲ႔ပဲ ကုကုျပန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ စအိုမွာျဖစ္လို႔ အနာက်က္တာပိုၾကာတယ္။ ဆီးခ်ဳိရွိရင္ ပ္ုဆ္ုးတယ္။ တခ်ဳိ႕ ထပ္ခြဲရတယ္။ ကုသနည္းနဲ႔ ျပန္ေကာင္းႏိုင္ေျခကေတာ့ လူနာေပၚမူတည္ၿပီး ကြာျခားသြားတယ္။ ျပန္ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ၂၀-၅၀ ရာခိုင္နႈန္းရွိတယ္။ အိမ္သံုးနည္းထဲမွာ အသံုးမ်ားဆံုးက အနာကို ရွားေစာင္းလက္ပပ္အႏွစ္လူးၿပီး အျပင္က တိတ္နဲ႔ကပ္တာ ျဖစ္တယ္။ 

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး
၂၈.၈.၁၆

No comments:

Post a Comment