အရက္ သင္ခန္းစာ

အရက္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ဇာတ္လမ္းေလးတပုဒ္ ၾကားဖူးတယ္။ တခါက ဆရာတေယာက္က ေက်ာင္းသားေတြကို  က်န္းမာေရးပညာေပးပါသတဲ့။ အရက္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြကို သိရွိေအာင္ လက္ေတြ႕သက္ေသျပတဲ့အေနနဲ႕ တပည့္ေတြေရွ႕မွာပဲ ေရာဂါပိုးမႊားေတြရွိေနတဲ့ ခြက္တခုထဲကို အရက္ေတြ ေလာင္းထည့္လိုက္ပါတယ္။ သိပ္မၾကာခင္ပဲ ခြက္ထဲမွာရွိတဲ့ ေရာဂါပိုးမႊားေတြ ေသကုန္တာလည္းျမင္ေရာေတာ့ ဆရာလုပ္သူက ေက်ာင္းသားေတြကို ဂုဏ္ယူဝင့္ၾကြားစြာ ေမးလိုက္ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို ျမင္ျပီး အရက္နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ ဘာ သင္ခန္းစာေတြ ရလိုက္သလဲေပါ့။ အဲဒီမွာ ေက်ာင္းသားတေယာက္က ထေျဖပါသတဲ့။ အရက္ကို ေသာက္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္မွာရွိတဲ့ ေရာဂါပိုးမႊားေတြ ကင္းစင္သြားပါတယ္ဆရာ။ ကဲ..စာဖတ္သူေကာ ဘယ္လိုထင္ပါသလဲ။ ဘယ္အျမင္ကို ေထာက္ခံခ်င္ပါသလဲ။ 

အရက္ေသာက္တာ မေကာင္းဘူးလို႕ ပတ္ဝန္းက်င္က အျမဲေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အရက္ေသာက္သူဦးေရက ေလွ်ာ့နည္းမသြားပဲ တေန႕တျခားပိုမ်ားလာတယ္။ ဒီဖက္ေခတ္ေရာက္ေတာ့ ေယာက်ာၤးေလးေတြတင္မက မိန္းကေလးေတြပါ ေသာက္လာၾကျပီ။ ပိုဆိုးတာက အသက္မျပည့္ေသးတဲ့ လူငယ္လူရြယ္ေတြလည္း ပါေနတာပါ။၂၀၀၈ခုနွစ္က အေမရိကန္နိုင္ငံ တကၠဆပ္ျပည္နယ္မွာ ေလ့လာေတာ့ အသက္(၁၈)နွစ္ေအာက္ လူငယ္ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ၆၅ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အရက္ေသာက္ၾကတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရတယ္။ လူတစ္ေသာင္းေက်ာ္ကို ေလ့လာျပီး အေျဖထုတ္ေတာ့ လူငယ္ေတြအရက္ေသာက္တဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းက မိမိကိုယ္ကို ယုံၾကည္ခ်က္အားနည္းျခင္းေၾကာင့္ ဆိုတာ ေတြ႕ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဖိအားဒဏ္ေတြနဲ႕ ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ ေကာင္းေကာင္း မေျဖရွငိးနိုင္တာက အဓိကအေၾကာင္းရင္းျဖစ္ပါတယ္။ 

လူေတြ ဘာ့ေၾကာင့္ အရက္ေသာက္ရသလဲေမးရင္ တခ်ိဳ႕က စိတ္ညစ္လို႕ေသာက္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ေပ်ာ္လို႕ေသာက္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ေလာကၾကီးကို မေၾကနပ္လို႕ေသာက္တယ္။ တခ်ိဳ႕က မူးခ်င္လို႕ကို ေသခ်ာေသာက္တယ္။ သူမ်ားေသာက္လို႕ ဘာမသိညာမသိ လိုက္ေသာက္တာလည္း ရွိေသးတယ္။ အသည္းကြဲသမားေတြလည္း အရက္နဲ႕ အေဖာ္ျပဳၾကျပန္တယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႕ ညီညြတ္ေအာင္ ေသာက္သူေတြလည္း ရွိနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါက လူနည္းစုပါ။ 

အရက္လို႕ေျပာရင္ ဝိေသသေလးေတြပါ ထည့္ေျပာမွ ပိုျပည့္စံုတယ္။အရက္မွန္ရင္ ခါးရတယ္။ မူးရတယ္။ ေနာက္ျပီး လူ႕စိတ္ကို စြဲလန္းေစတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြနဲ႕ ျပည့္စံုမွ အရက္လို့ ေခၚရတယ္။ အရက္ပါဝင္မႈ ၃ရာခိုင္ႏႈန္းကေန ၄၀ရာခိုင္ႏႈန္းၾကား ပါဝင္ရင္ ယမကာလို႕ ေခၚျပန္တယ္။ အဂၤလိပ္လိုဆိုရင္ alcoholic beverage လို့ ေခၚရမွာေပါ့။ ဘီယာ၊ဝုိင္၊ထန္းရည္ စတာေတြဟာ ယမကာအမ်ိဳးအစားေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ အုန္းရည္ ပါ၊မပါေတာ့ အက်ယ္တဝင့္ မေဆြးေႏြးလိုပါ။ ေပါင္းခံျပီး ရလာတဲ့အရည္ကိုလည္း alcohol လို႕ သံုးပါတယ္။

အရက္(alcohol)ကို ဓာတုေဗဒအရ အမ်ိဳးအစား ခြဲလိုက္ရင္ methanol,ethanol စတာေတြ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာေတြက မူးရင္ အရက္လို႕ အလြယ္ေခၚလိုက္တယ္။ တကယ္က အရက္ထဲမွာပါတဲ့ ethanol ဓာတ္က မူးယစ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစတာပါ။ဒီမွာေျပာေနတဲ့အရက္ဆိုတာ အီသေနာ(ethanol)ကို ဆိုလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂလူးကို႕စ္ကို ကေစာ္ေဖာက္ရင္ ethanol ဆိုတာ ရတယ္။ အဲလိုကေစာ္ေဖာက္နိုင္ေအာင္ အပူခ်ိန္(၃၇)ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ ေအာက္မွာ ထားရတယ္။ ဓာတုနည္းအရ ethylene ကေနတိုက္ရိုက္ ထုတ္လို႕လည္း ရတယ္။ Ethanol ျပိဳကြဲျပီး ပထမဆံုးထြက္လာတာက acetaldehyde ျဖစ္ပါတယ္။တကယ္ေတာ့ အဲဒီထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြက ခႏၶာကိုိယ္ကို အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတာပါ။ Ethanolက ထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြက DNAကို ေျပာင္းလဲေစျပီး ကင္ဆာဆိုတာကို ျဖစ္ေစတယ္။ 

အရက္အေၾကာင္းေျပာတဲ့အခါ alcohol percentage(%)က အေရးၾကီးတယ္။ အေနာက္နိုင္ငံေတြမွာ အရက္ပါဝင္မႈ ပမာဏ(alcohol by volume)နဲ႕ တြက္ပါတယ္။ ABVလို႕ အတိုေကာက္ေခၚတယ္။ ေသာက္စရာ အရည္ 100ml ထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ အရက္စစ္စစ္(ethanol)ပမာဏကို မီလီလီတာ(ml)နဲ႕ တြက္ခ်က္ျပီး ေဖာ္ျပရတယ္။ အရက္(ethanol)ပါဝင္မႈ အခ်ိဳးအဆ ေပၚမူတည္ျပီး နာမည္ေတြကြဲသြားတယ္။ ဥပမာ ဘီယာမွာ ethanol ၅ရာခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္တယ္။ ဝိုင္ဆုိရင္ ၁၅ရာခိုင္ႏႈန္း၊

ကိုရီယားေတြေသာက္တဲ့ ဆိုဂ်ဴးမွာ ၂၀ရာခိုင္ႏႈန္းစီ ပါဝင္ျကတယ္။ ဒီထက္ နည္းနည္းျမင့္တဲ့ ေဗာ့ကာနဲ႕ ဘရန္ဒီမွာ ၄၀ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ ပါဝင္တယ္။ အရက္ျပင္းျပင္း ၾကိဳက္သူေတြက ethanol ပါဝင္မႈ ထက္ဝက္ေလာက္ (၅၀ရာခိုင္ႏႈန္း)ေလာက္ ရိွတဲ့ ရမ္၊ဂ်င္၊ဝစ္စကီစတာ ေတြကို ေသာက္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ရမ္ အျပင္းစားေတြကေတာ့ ၈၀ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ပါဝင္နိုင္တယ္။ ပိုျပင္းတာက ေဆးရံု၊ေဆးခန္းေတြမွာ သံုးတဲ့ အရက္ျပန္ျဖစ္ပါတယ္။ အရက္ျပန္မွာ ethanol(95%)နဲ႕ methanol(5%)ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း methylated spiritလို႕ ေခၚတာပါ။ အဲဒီအရက္ျပန္ကိုပဲ ယူအက္စ္နဲ႕ ကေနဒါမွာ denatured alcoholလို ေခၚပါတယ္။ အတတ္ဆန္းသူေတြက အရက္ျပန္ကို ဆားခပ္ျပီး ေသာက္ၾကပါတယ္။ ေသာက္ပါမ်ားရင္ ဦးေနွာက္နဲ႕ အာရံုေၾကာကို ထိခိုက္ေစျပီး မ်က္စိကြယ္တာ၊ရူးေၾကာင္ေၾကာင္ျဖစ္တာ၊အသက္ဆံုးရံႈးတာမ်ိဳး ျဖစ္နိုင္တယ္။ 

သူတပါးနိုင္ငံမွာ အရက္(alcohol)ကို ယူနစ္ေတြနဲ႕ တြက္ျပီးေသာက္တယ္။ ဥပမာ ယူေကမွာ အရက္ တစ္ယူနစ္ဆိုရင္ 10ml နဲ႕ ညီမွ်တယ္။ အေမရိကားမွာေတာ့ စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္က 18ml ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပမာဏက ဘီယာတခြက္စာ(350ml)နဲ႕ ညီမွ်တယ္။ ဝုိင္ဆိုရင္ တခြက္စာ(150 ml)၊ေဗာ့ကာ(44 ml)နဲ႕ တူညီတယ္။ အရက္ဆိုတာ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ပဲျဖစ္လို႕ ေရရွည္မွာ ဝတာ၊ေဖာတာမ်ိဳး ရွိတယ္။ ဘီယာတခြက္ေသာက္တိုင္း ကယ္လိုရီ(၁၅၀)ေလာက္ ဝင္ေနတာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သတိမျပဳမိၾကဘူး။ ဒီပမာဏဟာ ထမင္း တပန္းကန္စာ နီးပါးေလာက္ရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဝိတ္ခ်ခ်င္သူမ်ား သတိထားၾကကုန္။

အရက္ေသာက္သူတိုင္းမွာ drinking tendency ဆိုတာရွိပါတယ္။ေသာက္ျမဲေသာက္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵေပါ့။ အရက္ျဖတ္သူတိုင္းဟာ ျဖတ္စမွာ ေနလို႕ထိို္င္လို႕မေကာင္းၾကတာ အမွန္ပဲ။ ဥပမာ ဒီေန႕အရက္မေသာက္ေတာ့ ဖူးဆိုပါေတာ့။ သူေသာက္ေနက်အခ်ိန္ ေရာက္ရင္ မသိစိတ္က ေသာက္ဖို႕တိုက္တြန္းေနျပီ။ ရေနက်အရာတခု မရတဲ့အခါ ခႏၶာကုိယ္က သတိေပးတယ္။ အဲလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ဘာလုပ္လို႕ ဘာကိုင္ရမွန္းမသိေတာ့ဘူး။ အရက္ျဖတ္စမွာ အရက္နာက်တဲ့လကၡဏာေတြ ခံစားရတယ္။ 

• ေခၽြးအလြန္အကၽြံထြက္ျခင္း

• နွလံုးခုန္ျမန္လာျခင္း

• ကတုန္ကယင္ျဖစ္ျခင္း

• ညအိပ္မေပ်ာ္ျခင္း

• ထင္ေရာင္ထင္မွားျဖစ္ျခင္း၊

• ကေယာင္ကတမ္းေျပာျခင္း၊

• ပ်ိဳ႕ခ်င္၊အန္ခ်င္ျဖစ္ျခင္း

• စိတ္တိုလြယ္ျခင္း

• စိတ္အေျပာင္းအလဲျမန္ျခင္း

• တက္ျခင္း

အဆိုပါ လကၡဏာေတြဟာ ၅ရက္မွ ၇ရက္ထိၾကာတတ္ပါတယ္။ အရက္ကို နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အလြန္အကၽြံေသာက္ျပီးမွ ျဖတ္သူေတြ ပိုခံစားရတယ္။ အမ်ားစုဟာ အရက္ျဖတ္ျပီး ၃ရက္ေလာက္ေနရင္ စျဖစ္ၾကတယ္။ တကိုယ္လံုး တဆတ္ဆတ္ တုန္ယင္ေနျပီး ကေယာင္ကတန္းေအာ္ဟစ္တာ၊ ေတာင္စဥ္ေရမရ ေျပာတာမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္။ သူမ်ားမျမင္ရ၊မၾကားရတာေတြ ျမင္ေနၾကားေနရတယ္။  ဒါမ်ိဳးကို Delirium tremens လို႕ေခၚပါတယ္။ လူ(၂၀)မွာ (၁)ေယာက္ေလာက္ဟာ ဒီလို ျပင္းထန္တဲ့လကၡဏာေတြ ခံစားရတယ္။ ခံစားရတဲ့အခါ စိတ္မနိုင္တဲ့ အရက္သမားအခ်ိဳ႕က အရက္ျပန္ေသာက္ၾကျပန္ေရာ။ ဒီလိုနဲ႕ ဖ်က္လိုက္၊ေသာက္လိုက္ သံသရာလည္ေနတယ္။ 

ဒီသံသရာစက္ဝန္းထဲက ဘယ္လိုရုန္းထြက္မလဲ။ ဆရာဝန္လုပ္သူက နည္းေပး၊လမ္းညႊန္လုပ္ပါတယ္။ အရက္မျဖတ္ခင္ အရက္နဲ ပက္သက္တဲ့ လကၡဏာေတြကုိ အရင္ကုရတယ္။ အရက္က ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္မႈကိုျဖစ္ေစတယ္။ ဒီအခ်က္ကို ကာကြယ္ဖို႕ ဒရစ္လိုင္းတင္တာ၊အားေဆးေပးတာ လုပ္ေပးရတယ္။ အရက္ေျခဖ်က္ရာကထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြ ဖယ္ရွားနိုင္ဖို႕ N-acetylcysteine နဲ႕ thiamine ဗီတာမင္ဘီဝမ္းကို သံုးရတယ္။ လိုအပ္ရင္ ဓာတ္ဆားရည္ေသာက္ပါ။ ျဖတ္စ သံုးရက္အတြင္း ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။အမိုင္နိုအက္ဆစ္အားေဆး၊  အသည္းအားေဆး၊ပရိုတင္း(albumin)စတာေတြ ေန႕စဥ္လိုအပ္တယ္။ အားေဆးထဲမွာ ဗီတာမင္ B1,6,12နဲ႕ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ အဓိကပါရတယ္။ အသားမ်ားမ်ား၊အသီးအရြက္မ်ားမ်ား စားေပးနိုင္ရင္ ပိုေကာင္းတယ္။ 

အရက္ေသာက္ေနက်သူေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ တရက္တေလ ေသာက္သူက လူနည္းစုပါ။ အမ်ားစုက ေန႕စဥ္ရက္ဆက္ေသာက္ၾကတယ္။ပိုဆိုးတာက ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လူမ်ားစု ဝယ္နိုင္၊ေသာက္နိုင္တဲ့အရက္ကလည္း ကြာလတီမမွီတဲ့ ျပည္တြင္းျဖစ္ အရက္ေတြျဖစ္ေနတာပါ။ နိုင္ငံျခားျဖစ္အရက္ဆိုတာ ဆင္းရဲတဲ့နိုင္ငံက လူနည္းစုသာ တတ္နိုင္တဲ့ ဇိမ္ခံပစၥည္းလို ျဖစ္ေနတာလည္း ပါတယ္။ အရက္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ နိုင္ငံျခားျဖစ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ခ်က္အရက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အရက္က အရက္ပါပဲ။ ျပင္းျပင္း၊ေပ်ာ့ေပ်ာ့ ေသာက္ပါမ်ားရင္ အရက္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြ ခံစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခုေတာ့ရွိတာေပါ့။ ေက်ာင္းသား အျမင္နဲ႕ၾကည့္မလား၊ဆရာ့အျမင္နဲ႕ ၾကည့္မလားဆိုတာေတာ့ မိမိကို္ယ္တိုင္ပဲ ဆံုးျဖတ္သင့္ပါတယ္။ 

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

ရတနာပံုသတင္းစာ(၃.၁၁.၁၄)