အရိုးအဆစ္ေရာင္ျခင္းနွင့္ ေသြးစစ္ျခင္း

ဆရာ

လမ္းေကာင္းေကာင္းမေလွ်ာက္ႏိုင္လုိ႕ ဆရာ၀န္ၾကီးက ေျခေထာက္ကုိ MRI ဓာတ္မွန္ရုိက္ခုိင္းလုိ႔ ရုိက္ပါတယ္။ အေျဖစာရြက္မွာ ဒီလုိ ေရးထားပါတယ္ဆရာ။ 

Light degenerative cartilage changes, central in first MTP joint, 

အဲဒါ ဘာလဲဆုိတာ ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ အရိုးေတြ နည္းနည္းပ်က္စီးေနတယ္လုိ႔ ဆရာ၀န္က ရွင္းျပပါတယ္။ ေသခ်ာ မရွင္းလုိ႔၊ MTP ဆုိတာလဲ ဘာမွန္း မသိလုိ႔ပါ။

အရုိးေတြ ၾကာေလပ်က္ေလ ျဖစ္သြားမွာလားဆရာ။ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လုိ႔ ရပါသလား။

ကၽြန္မ အသားမစားဘဲေနယင္ ေရာဂါသက္သာပါတယ္။ အရင္ကတည္းကလဲ သက္သတ္လြတ္ ရံဖန္ရံခါ စားတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္သက္သတ္လြတ္ ေရရွည္စားရင္ အာရံုေၾကာ အားနည္းတတ္တယ္၊ ေမ့တတ္တယ္ဆုိတာ မွန္ပါသလား။ အဲဒီလုိ မျဖစ္ေအာင္ သက္သတ္လြတ္ ဘယ္လုိစားရမလဲဆရာ။

ဆရာ့ သက္ေစာင့္ဓာတ္မ်ားကုိ ေလ့လာျခင္း ေဆာင္းပါးမွာ ကယ္လ္စီယမ္တုိ႔ မဂၢနီစီယမ္တုိ႕က အသားငါးေတြမွာ ပါတယ္ဆုိတာ ဖတ္ရပါတယ္။ အသားငါး မစားဘဲ က်န္းမာေရးေကာင္းေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္ရမလဲဆရာ။ 

ဆရာ့ေျဖၾကားခ်က္ကုိ ေက်းဇူးတင္စြာ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနပါမည္။

ေလးစားမႈျဖင့္

..........

အရိုးအေျခအေနသိခ်င္ရင္ X ray ဓာတ္မွန္ရိုက္လို႕ရပါတယ္။ အရိုးပြ၊မပြကို သိပ္သည္းဆၾကည့္ျပီး ေျပာနိုင္ပါတယ္။ အဆစ္ေတြက်ဥ္းေနသလား ေျပာနိုင္ေသးတယ္။ သြယ္ဝိုက္ျပီး ထပ္ေျပာရရင္ အရိုးနုေတြ စားေနသလား၊အရိုးအဆစ္ပ်က္ဆီးေနလား သိရွိနိုင္တယ္။ တဆင့္ျမင့္ျပီး ခႏၶာကုိယ္တြင္း အစိတ္အပိုင္းေတြ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိခ်င္ရင္ MRI(magnetic resonance imagination) ရိုက္လို႕ရပါတယ္။ သူ႕သေဘာက သံလိုက္လိႈင္းကို သံုးျပီး ပံုရိပ္ေဖာ္တာပါ။ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္တာမ်ိဳး မရိိွတာ အားသာခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။အေျဖစာရြက္မွာ ေရးထားတာကို ဘာသာျပန္ရရင္-

Light - သိပ္မဆိုးေသးတာ

degenerative - ဇရာသေဘာ တျဖည္းျဖည္းယိုယြင္းလာတာ

cartilage changes- အရိုးနုေတြ ေျပာင္းလဲလာတာ

central in first MTP joint- ေျခမရိုး( first metatarso-phalangeal joint)ေနရာမွာ ဘာသာျပန္လို႕ ရပါတယ္။

ပိုလြယ္ေအာင္ ေျပာရရင္ ေျခမအရိုးမွာရွိတဲ့ အရိုးနုေတြ ပ်က္ဆီးယုိယြင္းလာတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ degenerative သေဘာက ၾကာေလပ်က္ဆီးေလ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္အရြယ္ စကားေျပာလာတယ္။ light သိပ္မဆိုးေသးတာ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထပ္မံပ်က္ဆီးဖို႕ ရွိလို႕ ၾကိဳတင္ကာကြယ္သင့္ပါတယ္။ ေမးထားတဲ့ထဲမွာ ေရာဂါလကၡဏာမပါဝင္တဲ့အတြက္ ေယဘုယ်ေဆာင္ရန္၊ေရွာင္ရန္ ေလာက္သာ ညႊန္ၾကားေပးနိုင္ပါမယ္။ ေသခ်ာလိုက္နာနိုင္ရင္ ပ်က္ဆီးမႈကို ကာကြယ္နိုင္ပါတယ္။

မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။ 

-ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္ခင္ အရင္ဆုံးအေၾကာေလွ်ာ့ပါ။ 

-ေျခေထာက္ေလ့က်င့္ခန္း(calf stretch)၊ေျခဖဝါးတင္းေစမယ့္ ေလ့က်င့္ခန္း(Plantar fascia stretch) ျပဳလုပ္ပါ။ တခါလုပ္(၁၀)စကၠန္႕ တေန႕အၾကိမ္(၂၀)လုပ္ပါ။

-ေျခဖဝါးေရာင္ရင္ ေရခဲအိတ္ အံုပါ။ ေရခဲပုလင္းကို ေျခဖဝါးလွိမ့္ေပးပါ။ တခါလုပ္ မိနစ္(၂၀)ၾကာ တေန႕သံုးၾကိမ္ေလာက္ ျပဳလုပ္ေပးသင့္တယ္။

-ဖိနပ္စီးတဲ့အခါ မိမိနဲ႕ သင့္ေတာ္မဲ့ဖိနပ္ ေရြးစီးပါ။ ေဒါက္ျမင့္ဖိနပ္မစီးရပါ။

-ဖိအားဒဏ္ခံနိုင္မယ့္ ေအာက္ခံထူထူေကာင္းေကာင္း ဖိနပ္မ်ိဳး ေရြးစီးသင့္တယ္။ေျခေထာက္ေရာဂါမွာ ဖိနပ္ကအေရးပါတယ္။

-အရိုးနုအားျဖည့္ေဆး (glucosamine, chondroitin,hyaluronic acid)စတာေတြ ထည့္ေသာက္သင့္တယ္။ 

-အရိုးအားေကာင္းေစဖို႕ calcium,magnesium,phosphorus အားျဖည့္ေဆး ထည့္ေသာက္ပါ။ ႏြားနို႕၊ပဲနို႕ ေသာက္ေပးနိုင္ပါတယ္။ 

-ေဂါက္ေရာဂါရွိရင္ နီတဲ့အသား၊အေညွာင့္ေပါက္ေတြ ေရွာင္ေပးပါ။

-ဟင္းသီးဟင္းရြက္ မ်ားမ်ားစားပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။

အသားထဲမွာ ပရိုတင္းဓာတ္ပါတယ္။ ပရိုတင္းဓာတ္က တည္ေဆာက္မႈ၊ဖြဲ႕စည္းမႈကို ျဖစ္ေစတယ္။ အာရံုေၾကာေတြ အားေကာင္းတတ္တယ္ဆိုတာလည္း မွန္သင့္သေလာက္ မွန္ပါတယ္။ အသားထဲမွာပါဝင္တဲ့ ဓာတ္ေတြက စံုလင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိမ့္တဲ့အသီးအရြက္ေတြထဲမွာ ဗီတာမင္နဲ႕ သတၱဳဓာတ္ေတြ ပါဝင္ၾကပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ပရိုတင္းဓာတ္ပါဝင္လို႕ အသားမစား သက္သက္လြတ္သမားမ်ားအေနနဲ႕ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ စားေပးနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ အာရံုေၾကာအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ဓာတ္ေတြ ပါဝင္ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္စံုစံုလင္လင္စားျခင္းျဖင့္ လိုအပ္တ့ဲဓာတ္ေတြ ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အသားမစားပဲေရာဂါသက္သာရင္ မစားပဲေနသင့္တယ္။ အကယ္၍ စိတ္ထဲမွာ အာရံုေၾကာအားနည္းေနေသးတယ္ထင္ရင္ အာရံုေၾကာေဆးေတြ ေသာက္နိုင္ပါတယ္။ ပရိုတင္းဓာတ္အတြက္ အမိုင္နိုအက္ဆစ္အားေဆးေတြ ရွိျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အသီးအရြက္ကေတာ့ က်န္းမာေရးအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးျဖစ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၁၁.၆.၁၄

ျပန္စာရလုိ႔ ၀မ္းေျမာက္ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆ၇ာ။ 

ေရာဂါလကၡဏာက ေျခေထာက္ အျမဲနာေနတာ၊ တစ္ခါတစ္ေလ မထင္မွတ္ပဲ ေယာင္ကုိင္းလာတတ္တာေတြပါ။ 

ဆရာညႊန္ၾကားတဲ့ ေဆးေတြထဲက ကယ္လ္စီယမ္နဲ႔ မဂၢနီစီယမ္ ရွာလုိ႔ ရပါတယ္။ ေဖာ့စဖရပ္နဲ႔  glucosamine, chondroitin,hyaluronic acid  ရွာမေတြ႔ေသးလုိ႔ ဘယ္ဆုိင္ေတြမွာ ရႏုိင္ပါသလဲဆရာ။

ုအစိမ္းရင့္ေရာင္ အသီးအရြက္နဲ႔ မုန္လာဥနီ ေန႔တုိင္းမ်ားမ်ားစားတာ တစ္လခြဲေလာက္ စားျပီးေတာ့ ေခါင္းေတာ္ေတာ္ၾကည္ျပီး ဦးေနွာက္ထဲမွာ အရင္ကထက္ အေတြးေတြရွင္းျပီး ေပါ့ပါးလာတယ္ဆရာ။ စာဖတ္ရမွတ္ရတာေတြ ပုိလြယ္လာလုိ႔ ဒီတုိင္းဆုိ ကၽြန္မ မဟာ၀ိဇၹာတန္း ျပန္တက္မလားလုိ႔ စဥ္းစားေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စားေသာက္မႈပံုစံ ေျပာင္းလုိက္လုိ႔ ခဏတျဖဳတ္ ထူးျခားတာ ျဖစ္ေနရင္ ေရရွည္က် ဒံုရင္းျပန္ျဖစ္သြားႏုိင္ပါသလားဆရာ။ 

က်န္းမာခ်မ္းသာပါေစလုိ႔ ဆုေတာင္းေမတၱာပုိ႔ပါတယ္ဆရာ။ 

..........

အေျခအေနက ေသြးစစ္ဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ ေဂါက္ေရာဂါ၊ေလးဖက္နာေရာဂါ၊အဆစ္အျမစ္ေရာင္ေရာဂါ၊SLEစသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိနိုင္ေသးတယ္။ ဆရာဝန္နဲ႕ ျပသျပီး ျဖစ္လို႕ စိုးရိမ္ဖို႕မလိုေလာက္ပါဘူး။ လိုအပ္တာ စစ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ေဆးေတြလည္း ေပးလိမ့္မယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ အြန္လိုင္းကျဖစ္လို႕ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ အၾကံေပးရံုေလာက္သာ တတ္နိုင္ပါတယ္။ 

ေသာက္နိုင္တဲ့ ေဆးမ်ား

-Oscare(glucosamine,chondroitin,MSM,hyaluronic acid,Calcium,Vit D)

-Move Free(glucosamine,chondroitin,hyaluronic acid,Calcium)

-Arthrostop(glucosamine,chondroitin,boswellic acid,vitamin C,manganese)

-Nuflam(Glucosamine,chondroitin)

-Arthrovit(Glucosamine,chondroitin)

-Cosamine plus(Glucosamine,chondroitin)

-Osteoflam Plus(Glucosamine,green lipped mussel)

အထက္ပါေဆးေတြထဲက ၾကိဳက္နွစ္သက္ရာ ေသာက္သံုးပါ။ သတိျပဳရမွာက ျပထားတဲ့ဆရာဝန္ေပးထားတဲ့ထဲမွာလည္း ပါနိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ၾကည့္ထားတဲ့ ဆရာဝန္က ေပးတဲ့ေဆးကသာ လူနာအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္္ပါတယ္။ 

ဘယ္ပညာရပ္မဆို အဆင့္ျမင့္ျမင့္ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ထားတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ မဟာ၀ိဇၹာတန္း ဆက္တက္ၾကည့္ပါ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဘယ္ေတာ့မွ ေလွ်ာ့မတြက္မိေစနဲ႕။ စိုးရိမ္စိတ္ဆိုတာ မိမိတက္လမ္းကို ပိတ္တဲ့ အတားအဆီးတခုပါ။ ငါေအာင္ပါ့မလားတို႕၊လုပ္နိုင္ပါ့မလားတို႕ ဆိုတာ ၾကိဳတင္စဥ္းစားမေနပဲ ၾကိဳးစားၾကည့္ပါဦး။ လုပ္သေလာက္ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ပူပန္စိတ္ထားလုိ႕ အက်ိဳးမ်ားလာတာ အခုခ်ိန္ထိ မေတြ႕မိေသးဘူး။ အသီးအရြက္စားတာ ေကာင္းတဲ့အေလ့အက်င့္တခုပါ။ အျမဲစားနိုင္ရင္ ပိုေကာင္းမယ္။အာရံုေၾကာအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္တယ္။ အခုအတိုင္းေကာင္းေနရင္ ဆက္စားပါ။ အက်ိဳးယုတ္ဖို႕ မရွိပါဘူး။ ေကာင္းလာဖို႕ပဲ ရွိပါတယ္။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၁၄.၆.၁၄

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။ ကၽြန္မ အၾကံေပးခ်က္ေတြအတုိင္း လုိက္နာပါ့မယ္။ 

CRP 25

HLA-B 27 negative

anti CCP negative

Reumatoid factor IgM negative

အဲဒါေတြက ဘာေတြပါလဲဆရာ။ ျပန္ျပန္ေမးရတာ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ နားမလည္လုိ႔ပါ။

ေလးစားစြာျဖင့္

..........

• CRP(C reactive protein) 25ဆိုရင္မ်ားတယ္။ ေရာင္ရမ္းမႈရွိရင္ တက္ေနမယ္။ပံုမွန္ 6 ေအာက္မွာသာရွိတယ္။ lab တခုနဲ႕တခု ကြာျခားနို္င္တယ္။

• HLA-B 27 ဆိုတာ ေသြးျဖဴဥရဲ႕မ်က္နွာျပင္မွာ ရွိတဲ့ ပရိုတင္းတမ်ိဳးပါ။ လူမွာရွိတဲ့ ခုခံအားအတြက္ လိုအပ္တဲ့ မ်ိဳးဗီဇတခုပါ။ ပံုမွန္အားျဖင့္ (-)ve ျပတယ္။ အကယ္၍(+)ျဖစ္ရင္ ခုခံအားခ်င္း ျပန္တိုက္ဖို႕ မ်ားတယ္။ က်ီးေပါင္းေရာဂါမွာ တက္ေနမယ္၊autoimmuneေၾကာင့္ အဆစ္အျမစ္ေရာင္ျဖစ္နိုင္ေခ်ကို သိရွိနိုင္တယ္။ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းလႉတဲ့သူေတြ တည့္မတည့္ စစ္နိုင္တယ္။ HLA(human leukocyte antigen) အမ်ိဳးအစားB ကို စစ္တယ္။ B27ဆိုတာက အင္တီဂ်င္နံပါတ္ကို သတ္မွတ္ထားတာပါ။ သတၱဝါတိုင္းမွာ MHCဆိုတဲ့ gene ေတြရွိတယ္။ class 1,2,3 စသည္ျဖင့္ ခြဲျခားထားတယ္။ MHC class ထဲမွာ လူရဲ႕ geneက HLA အမ်ိဳးအစား ျဖစ္တယ္။ လူမွာက်ေတာ့ HLA A,B,C ဆိုျပီး ရွိတယ္။ 

• Anti CCP(anti-cyclic citrullinated peptide)ဆိုတာ RA ေလးဖက္နာအဆစ္အျမစ္ေရာင္မွာ တက္ေနတတ္တယ္။ ေကာင္းတာက Ig-M RFထက္ ပိုတိက်တယ္။ အားသာခ်က္က RA လကၡဏာေတြမျဖစ္ခင္ ၾကိဳသိနိုင္တယ္။ 

• Reumatoid factor IgM negativeျဖစ္လို႕ ခုခံအားခ်င္းျပန္တိုက္တဲ့ autoimmune မရွိဘူးလို႕ ယူဆပါတယ္။ RF(Reumatoid factor)က RAလို ခုခံအားခ်င္းျပန္တိုက္တဲ့ေရာဂါမ်ိဳးမွာ ရွိတယ္။ RAျဖစ္သူရဲ႕ 80%မွာ တက္ေနမယ္။ sjogren syndromeနဲ႕ SLEမွာလည္း မ်ားေနတတ္တယ္။ တခါတရံ ကိုယ္အဂၤါအစားထိုးသူေတြမွာ ခုခံအားက လက္မခံရင္လည္း ရွိနိုင္တယ္။RF 20IU/mlအထက္ဆုိရင္ အဆစ္အျမစ္ပ်က္ဆီးနိုင္ေခ်ပိုမ်ားတာ ေတြ႕ရတယ္။

• Anti CCPေကာ၊Reumatoid factor IgMေကာ ရွိေနရင္ autoantibody ရွိတယ္။ ေလ့လာမႈေတြအရ ဒီနွစ္ခုလံုး ရွိေနရင္ ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ(atherosclerosis) ျဖစ္ဖို႕ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားတာ ေတြ႕ရတယ္။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၂၂.၆.၁၄