အဆီဖုဝက္ျခံ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္

ဒီရက္ပိုင္း မ်က္ႏွာအဆီဖုေလးေတြ လာျပတဲ့မိန္းကေလးေတြ မ်ားတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ အဆီဖုေလးေတြဟာ အဆီဂလင္းမ်ားလို႔ (သို႔) အဆီဂလင္းေတြက်ယ္သူေတြမွာ ပိုေတြ႕ရတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဆီဂလင္းဆိုတာ အလြန္ေသးငယ္တယ္။ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ရဘူး၊ ဒါေပမယ့္ အဆီအိတ္မွာ ဖုန္၊ပိုးမႊား၊ဆဲလ္ေသ စတာေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ရင္ အဆီဖုေလးေတြျဖစ္လာလိမ့္မယ္။ အဆီဖုေလးေတြက ဝက္ျခံလို ရဲမေနဘူး။ အျဖဴေရာင္ရွိတယ္။ ဆဲလ္ေသေတြပါေနတာမို႔ နည္းနည္းမာႏိုင္တယ္။ အရြယ္အစားက ၁-၃မီလီမီတာေလာက္သာ ရွိတယ္။ အစုလိုက္ျဖစ္တာထက္ ဟိုေန႐ာတကြက္ ဒီေနရာတကြက္ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ 

လူ႔အေရျပားမွာ ေမႊးညႇင္းေပါက္ကိုယ္စီ ရွိၾကတယ္။ ေမႊးညႇင္းေပါက္ေတြကိူ pilosebaceous unit လို႔ေခၚပါတယ္။ ေမႊးညႇင္းေပါက္ေတြမွာ အဆီထြက္ေစတဲ့ ဂလင္း(sebaceous gland)ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ထားတယ္။ အဆီဂလင္းကေနအေရျပားကို ႏူးညံ့ေခ်ာေမြ႕ေနေစဖို႔ sebum(အဆီ)ကို ထုတ္ရတယ္။ ဝက္ျခံထြက္တဲ့သူေတြရဲ႕ ျပႆနာကလည္း ဒီအဆီဂလင္းပါပဲ။ ေဟာ္မုန္း သို႔မဟုတ္ စိတ္ဖိစီးမႈတခုခုေၾကာင့္ အဆီဂလင္းက ပိုအလုပ္လုပ္ရတဲ့အခါ အဆီထုတ္လုပ္မႈမ်ားလာတယ္။ ဘာဆက္ျဖစ္သလဲ။ အထြက္လမ္းေၾကာင္းမွာ စတင္ပိတ္ဆို႔ပါမယ္။ အဆီနဲ႔အတူ အထဲကဆဲလ္ေသေတြ အျပင္မထြက္ႏိုင္ဘူး။ အဲဒီမွာ ဆားဝက္ျခံ (blackhead)နဲ႔ အဆီဝက္ျခံ(whitehead ) ေတြ စတင္ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ ဒီအဆင့္ကို comedome လို႔ေခၚပါတယ္။ 

ဝက္ျခံအဆီဖုက အဆီဂလင္းမ်ားသူမွာ အဓိကျဖစ္တယ္။ အတြင္းပိုင္းမွာ ပိတ္ဆို႔တာမို႔ အလံုပိတ္အခန္းလိုျဖစ္ေနတယ္။ ျမံဳေနတဲ့အပိုင္းက ေလနဲ႔ဓာတ္မျပဳႏိုင္ဘူး။ အျပင္က အဆီဖုေလးေတြသာ ျမင္ေနရတယ္။ အဆီဝက္ျခံသေဘာကမ်က္ႏွာအဆီျပန္သူ ပိုျဖစ္တယ္။အထူးသျဖင့္ နဖူး၊ပါးျပင္၊ ေမးေစ့ စတဲ့ေနရာေတြမွာ အဆီဝက္ျခံ ထြက္ေလ့ရွိတယ္။ သၾကား၊ အခ်ိဳဓာတ္ကဲတဲ့အစားအစာ၊ဆိုဒါပါတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္၊ အဆီအဆိမ့္၊ ဆီေၾကာ္စာ စတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။အိပ္ေရးပ်က္တာ၊  အစားမမွန္တာကေန ပိုဆိုးေစတယ္။ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲမွာျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အဆီဖုေလးေတြက ပိုးဝင္ရင္ ဝက္ျခံအဆင့္ထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၾကည့္လိုက္ရင္ ဘာမွမဟုတ္ေပမယ့္ မ်က္ႏွာအလွကို ပ်က္စ္ီးေစတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈမရွိေတာ့ဘူး။ အဲလိုမျဖစ္ေအာင္ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ တဆင့္ခ်င္းေဖာ္ျပေပးပါမယ္။ 

(၁) ပထမအဆင့္- မ်က္ႏွာကို တေန႔ ႏွစ္ႀကိမ္သစ္ပါ။ မ်က္ႏွာသစ္ဆပ္ျပာ အေပ်ာ့စား သံုးပါ။အထဲမွာအဆီျပန္ျခင္းကိုသက္သာေစတဲ့ retinol ပါရင္ ပိုေကာင္းတယ္။ retinol ဆိုတာ ဗီတာမင္ေအပါတဲ့ ဝက္ျခံေပ်ာက္ေဆးတမ်ိဳးလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါျပင္ benzoyl peroxide, sulfur နဲ႔ salicylic acid ပါတဲ့ မ်က္ႏွာသစ္ေဆးေတြလည္း ေကာင္းတယ္။ မ်က္ႏွာသစ္ေဆးလိမ္းတဲ့အခါ စက္ဝိုင္းပံု လိမ္းေပးသင့္တယ္။ လိမ္းရင္းနဲ႔အေပၚတျဖည္းျဖည္းတက္သံြားပါ။ ၿပီးရင္စကၠန္႔(၃၀)ၾကာေအာင္ ထားၿပီးမွ ေရခပ္ေႏြးေႏြးနဲ႔ မ်က္ႏွာသစ္ပါ။ မ်က္ႏွာသစ္ၿပီးရင္ သန္႔စင္တဲ့အဝတ္နဲ႔သုတ္ပါ။ပထမအဆင့္ၿပီးပါၿပီ။

(၂) ဒုတိယအဆင့္- မ်က္ႏွာသစ္ၿပီးတိုင္း တိုနာ(toner)ကို ဂြမ္းစနဲ႔တို႔ၿပီး မ်က္ႏွာအႏွံ႕ လိမ္းေပးသင့္တယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္ျခင္းက မ်က္ႏွာေပၚ ဗက္တီးရီးယား၊ဆဲလ္ေသ ကင္းစင္ေစၿပီး အဆီထုတ္လုပ္မႈကို ေလွ်ာ့နည္းသြားေစမယ္။ တိုနာ(toner) ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါ alcohol-free ျဖစ္တာကိုသာ ေရြးခ်ယ္သံုးစြဲရမယ္။ ဒါကို အထူးသတိထားပါ။ အေမႊးရနံ့ပါတာ လံုးဝမသံုးသင့္ဘူး။ antioxidants နဲ႔ exfoliants အာနိသင္ပါရင္ ပိုေကာင္းတယ္။( ဒီအေၾကာင္းေတြ တိုနာေဆာင္းပါးတုန္းက အေသးစိတ္ေရးခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္၊ရွာဖတ္ပါ)။ တိုနာသံုးၿပီးတဲ့အခါတိုင္း အစိုဓာတ္ထိန္း moisturizer တမ်ိဳးမ်ိဳးထပ္သံုးရမယ္။ moisturizer ေရြးတဲ့အခါ တျခားဘာအာနိသင္မွာမပါတဲ့ အစိုဓာတ္ထိန္းေဆး သီးသန္႔သာေရြးခ်ယ္သံုးသင့္တယ္။ moisturizerက တိုနာေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ အသားအေရေျခာက္ေသြ႕ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးလိမ့္မယ္။ 

(၃) တတိယအဆင့္- အဆီျပန္တဲ့အသားအေရအတြက္အသံုးဝင္တဲ့ azelaic acid လိုေဆးမ်ိဳးလိမ္းေပးသင့္တယ္။ ေဆးက အဆီဂလင္းထုတ္လုပ္မႈကို တားဆီးေပးမယ္။ ဒါတင္မက ဝက္ျခံကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ Proprionobacterium acnes နဲ႔Staphylococcus epidermidis ဗက္တီးရီးယားပိုးမႊားေတြကိုပါ ကာကြယ္ေပးမယ္။ ဒီေဆးလိမ္းတဲ့အခါ သတိထားစရာေတြရွိတယ္။  ေဆးက ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားခ်က္လိုတယ္။ သံုးစြဲရမယ့္ အခ်ိန္ကာလ၊ အတိုင္းအတာ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူပါ။ ညစဥ္လိမ္းရတယ္။ အေပၚက ဘာမွထပ္မသံုးရဘူး၊ အသားအေရေျခာက္ေသြ႕တာ၊ အေရျပားကြာတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပူစပ္ပူေလာင္ရွိတတ္တယ္။ 

• (ေဆးအေၾကာင္းအေသးစိတ္ကို ဝက္ျခံေပ်ာက္ေဆးမ်ား ေဆာင္းပါးhttp://drayeminhtoo.blogspot.com/2015/02/blog-post.html မွာေရးေပးထားပါတယ္)

(၄) စတုတၳအဆင့္- က်ားေဟာ္မုန္း androgen မ်ားရင္ ေဟာ္မုန္းညႇိတဲ့ေဆးေတြပါ လိုပါတယ္။ ဥပမာ diane-35(cyproterone and ethinyl estradiol)လိုေဆးမ်ိဳးက အဆီျပန္ျခင္းကင္းေစၿပီး ဝက္ျခံမထြက္ေအာင္ကာကြယ္ေပးတယ္။မ်က္ႏွာတျပင္လံုး ျဖစ္သူေတြမွာ ဝက္ျခံေပ်ာက္ေဆး Accutane(isotretinoin) လိုေဆးမ်ိဳးလည္း လိုပါတယ္။ေဆးက ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မ်ားလြန္းလို႔ အထူးကုဆရာဝန္ရဲ႕ၫႊန္ၾကားမႈေအာက္မွာသာ ေသာက္ရတယ္။ ေဆးအေၾကာင္းနားလည္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ဆရာဝန္သာကိုင္ရမယ္။ ဆရာဝန္ရဲ႕ အနီးကပ္ၾကည့္မႈ လိုအပ္ပါတယ္။ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ မသံုးသင့္ဘူး။ ေျခာက္လအတြင္း ကိုယ္ဝန္လည္း မယူရဘူး၊ ကေလးကို ထိခိုက္ေစမယ္။ တျခားဆိုးက်ိဳးေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိေသးတယ္။ အေသးစိတ္ကိုhttp://medicineworldmyanmar.blogspot.com/2015/03/acnotinisotretinoin-10-mg.html မွာ ဝင္ဖတ္ပါ။

(၅) ပဥၥမအဆင့္- ဒါမွမသက္သာရင္ ေနာက္ဆံုးနည္း ေလဆာပစ္လို႔ရတယ္။ ဒီနည္းကို photodynamic therapy လို႔ ေခၚပါတယ္။ အရည္တမ်ိဳးလိမ္းၿပီး ေလဆာေၾကာင့္ အဆီဂလင္းထုတ္လုပ္မႈကို ေလွ်ာ့နည္းေစတယ္။ အရမ္းႀကီးတဲ့အဆီဖုေတြမွာ ဒီနည္းက အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၀၀ ရာခိုင္နႈန္းမေကာင္းပါ။ ျပန္ေပၚလာႏိုင္ေသးတယ္။ အဆီဂလင္းေ႐ာင္ရာက ပို ႀကီးလာၿပီး အဖုအပိန္႔ျဖစ္တဲ့အခါ acetic acid လို အက္ဆစ္အျပင္းစားမ်ဳ္း သံုးျခင္းက အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။  အဖုအပိန္႔ထြက္တဲ့ အေရျပားကို ဆယ္ရက္အတြင္း ကြာက်ေစတယ္။ 

ကာကြယ္ျခင္း

မျဖစ္ေအာင္ အစားအေသာက္နဲ႔ အေနအထိုင္ ဂ႐ုစိုက္ရမယ္။ အဆီဖုေလးေတြဟာ  အခ်ိဳစားသံုးမႈနဲ႔ တိုကိ႐ိုက္အခ်ိဳးက်တယ္။ အခ်ိဳဓာတ္ကဲတဲ့အစားအစာ၊ ႏြားႏို႔၊ေထာပတ္၊ ခ်ီးစ္ စတာေတြ ေရွာင္ပါ။ ကစီဓာတ္ တတ္ႏိုင္သမွ် ေလွ်ာ့ခ်ပါ ေကာ္ဖီ၊လက္ဖက္ရည္၊ ေဖ်ာ္ရည္မေသာက္သင့္ပါ။ ဆီေၾကာ္စာနဲ႔ အာလူးေၾကာ္ လံုးဝေရွာင္ပါ။ ေနာက္သတိထားရမွာ တခုကအေနအထိုင္ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္ႏွာအဆီဖုရဲ႕ ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းဟာ ေနေရာင္နဲ႔တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕မႈေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အျပင္သြားတဲ့အခါ ေနေလာင္ကာလိမ္းေဆး SPF 30 အထက္ပါတာ ေရြးခ်ယ္ဖို႔လိုပါတယ္။ သု႔ိေသာ္ ေနေလာင္ကာတမ်ိဳးတည္းမရေသးဘူး၊ အေပၚက အစိုဓာတ္ကို ထိန္းေပးမယ့္ moisturizer ဆိုတာ တခါထပ္လိမ္းရမယ္။ 

အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ မ်က္ႏွာအဆီဖုေတြကင္းစင္ေစဖို႔ retinolပါတဲ့ မ်က္ႏွာသစ္ေဆး(Face wash) တမ်ိဳး၊ သန္႔စင္တဲ့မ်က္ႏွာသစ္ပဝါ(Clean towel)၊ ဂြမ္း(Cotton balls) တိုနာ(Toner) ၊အစိုဓာတ္ထိန္းေဆး(Oil-free moisturizer) ၊ azelaic acid လိမ္းေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေနေလာင္ကာလိမ္းေဆး( Sunscreen SPF-30) လိုအပ္ပါတယ္။ 

အားလံုးထက္ ပိုအေရးႀကီးတဲ့အခ်က္က cosmetic ပစၥည္းေတြကို ေသခ်ာနားမလည္ပဲေလွ်ာက္မဝယ္သင့္ဘူး။ အခန္႔မသင့္ရင္ အဆီဖုေတြက မေပ်ာက္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ပိုဆိုးလာတတ္တယ္။ ဒါနဲ႔ပက္သတ္လို႔ အေရျပားဆရာဝန္ Paula Begoun ေျပာတာလည္း မွတ္သားခ်င္စရာ။ 

"ကၽြန္ေတာ့္ အေတြ႕ၾကံဳအရ ဝက္ျခံ၊အဆီဖုေပါက္သူရဲ႕ထက္ဝက္ခန္႔ဟာ ကိုယ္နဲ႔မတည့္တဲ့ အလွကုန္ပစၥည္းေတြသံုးစြဲမိရာက ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္မပါဘဲ Cosmetics ေကာင္တာေတြ ခင္ဗ်ားတို႔ ေယာင္လို႔ေတာင္ ေျခဦးမလွည့္မိေစနဲ႔"တဲ့။ 

ကဲ...ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔လည္း cosmetic ဝယ္မယ္စိတ္ကူးရင္ အေရျပားအေၾကာင္း အေသးစိတ္ နားလည္တဲ့ဆရာဝန္တေယာက္ကို အနားေခၚၿပီးမွသာ ေရွာ့ပင္ထြက္ၾကေပါ့....

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၂၉.၅.၁၆